Brezilya’nın Ulusal Uzay Araştırma Enstitüsü’nün (INPE) verilerine göre Amazon yağmur ormanlarında 11 ayda 9672 km2 ormanlık alan yok oldu. Bolsonaro yönetiminin mevcut ulusal çevre yönetimi yapısına karşı saldırıları yaşanan ormanlık alan kayıplarını olağanlaştırıyor.
Brezilya’nın Ulusal Uzay Araştırma Enstitüsü’nün (INPE) verilerine göre 2018 Ağustos’tan 2019 Temmuz’a kadar süren 11 aylık süreçte 9762 km2 orman yok oldu. Bu bulgulara göre Amazonlar’daki ormansızlaşma oranı bir önceki 12 aylık döneme kıyasla %29.5 artış gösterdi. Amazonlar 2008’den bu yana en büyük orman kaybını son 11 ayda yaşadı.
Bolsonaro sıkça Amazonlar’ın korunması konusunda yeterince önlem almamakla eleştiriliyor. Bolsonaro, Fransa’daki G7 zirvesi sırasında yağmur ormanlarındaki yangınla mücadele için yapılan 20 milyon dolarlık yardım teklifini reddetmişti. Ancak Amazonlar’da söz konusu orman kaybı çok da yeni bir durum olmamakla beraber, 2013 yılından bu yana ormansızlaşmanın hızı giderek artıyor. Bu durum ormansızlaşmaya karşı hükümetin somut yaptırımları ve denetlemesi olmamasıyla ilişkiliyken, Jair Bolsonaro’nun göreve gelmesiyle orman kaybının artması da dikkat çekiyor.
Bolsonaro yönetiminin mevcut ulusal çevre yönetimi yapısına karşı saldırıları göz önünde bulundurulduğunda, yaşanan ormanlık alan kayıpları beklenmedik değil. Yönetime seçilmeden önce Bolsonaro çevre yasalarını ve çevre düzenleyicilerini, Brezilya’nın ekonomik kalkınmasını engellediği gerekçesiyle eleştiriyordu. Henüz adayken, çevre yasalarını gevşeteceğini ve tomrukçular ve madenciler gibi ormanları sömürenler için işleri kolaylaştıracağını söylüyordu. Bolsonaro’nun geçtiğimiz yıl Ağustos’tan Ekim’e kadar süren seçim kampanyası boyunca, ormansızlaşma bir önceki yıla göre %48.8 arttı.
2019 yılında Bolsonaro yönetimi, ormansızlaşmayla mücadele ve denetleme uygulamalarını zayıflattı. Örneğin, ormanların korunmasından sorumlu Brezilya Orman Hizmeti (BFS) gibi kurumlar, Çevre Bakanlığı yerine başka bakanlıklar kapsamına alındı. Diğer tartışmalı uygulamalar arasında ise, ormansızlaşmanın kontrol altına alınması ve Amazon kaynaklarını sürdürülebilir bir şekilde kullanılması amacıyla Norveç ve Almanya’dan gelen Amazon Fonu’nun kesilmesi yer alıyor.
Bu 11 aylık süreçte Bolsonaro yönetimi Amazon ile bağlantılı başka tartışmalı meselelerde de yer aldı. Yönetim, INPE tarafından kamuoyuna sunulan ormansızlaşma verilerini Brezilya’nın uluslararası prestijini zedelediği ve bu verilerin bilimsel herhangi bir temeli olmadığı gerekçesiyle eleştirmişti. Bu eleştiriler INPE içerisinde de sorunlara yol açmış ve INPE’nin direktörü Ricardo Galvao’nun istifasına neden olmuştu.
Öte yandan, Amazon ve Pantanal bölgelerinde şekerkamışı üretimi yapılmasını önleyen başkanlık kararnamesinin gelecek aylarda yürürlükten kaldırılması ormansızlaşma üzerinde oldukça olumsuz bir etki yaratabilir. Tarım Bakanlığı ise, ormansızlaşmayla mücadele adına soya fasülyesi yetiştirilmesi için yeni alan açılmasına karşı sivil toplum ve özel sektörün ortak girişimi olan Soy Moratorium’unun faaliyetlerine devam etmesine halihazırda karşıydı.
Orman Kaybı Bolsonaro Yönetiminin Doğrudan Bir Sonucudur
İklim Gözlemevi’nin (OC) açıklamasında “Bu veriler, Çevre Bakanlığı’nın çalışmalarını durdurmak, denetlemeyi kaldırmak, bir önceki yönetimlerde ormansızlaşmaya karşı atılan adımları ortadan kaldırmak ve çevre suçlularını güçlendirmek adına Bolsonaro yönetimi tarafından uygulanan stratejilerin doğrudan bir sonucudur. Başkanın kendisi gururla, ormansızlaşmaya karşı bakanlığın eylemlerini durdurmak adına çevre bakanlığına kendi bakanı olan Ricardo Salles’i seçtiğini belirtti” ifadeleri yer alıyor.
OC Yönetici Sekreteri Carlos Rittl, “INPE tarafından yayımlanan veriler Bolsonaro / Salles yönetiminin çevre üzerindeki etkilerini ortaya koyuyor: Bir felaketle karşı karşıyayız. Kamu arazilerinin madencilik ve yerel halkların yaşadığı bölgelerin tarım faaliyetlerine ve çevre lisansı olmadan altyapıya açılması gibi teklifler gelecek yılların daha da korkunç olacağını gösteriyor. Ancak soru aynı: Brezilya’nın ticaret ortakları, ormanlarımız yok olurken, yerel liderlerimiz ölürken ve çevre yasaları kaldırılırken daha ne kadar Bolsonaro’nun Paris Anlaşması kapsamındaki taahhütlerine güvenmeye devam edilecek?” dedi.
Greenpeace Brezilya Kamu Politikaları Koordinatörü Marcio Astrini ise “Yok olan ormanların her santimetresinden Bolsonaro yönetimi sorumludur. Bugün, Amazonların en büyük düşmanı bu hükümettir” diye konuştu.
INPE eski Direktörü ve Dünya Gözlem Grubu (GEO) Sekreterlik Direktörü Gilberto Câmara, “2019-2020 dönemi verileri korku verici. Ormansızlaşma verilerini anlık yayınlayan DETER hizmeti 2019 Ocak’tan Ekim’e kadar olan süreçte, 2018 Ocak – Ekim aralığındaki 4900 km2 ‘lik alanın iki katı olan 8300 km2 alanın yok olduğunu gösteriyor. Ciddi önlemler alınmazsa bu rakam 12.000 km2 ‘ye kadar çıkabilir. Şimdiden bir faciayla karşı karşıyayız” açıklamasında bulundu.
