Glasgow’da devam eden COP26’da, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 100’den fazla ülke, ormansızlaşmayı ve arazi bozulmasını durdurma ve tersine çevirme taahhüdünde bulunduğunu açıkladı.
Dünya ormanlarının %85’inden fazlasını temsil eden 100’den fazla dünya lideri, 2030 yılına kadar ormansızlaşmayı ve arazi bozulmasını durdurma ve tersine çevirme taahhüdünde bulundu. Toplamda 19 milyar dolarlık bir bütçe harekete geçirilecek.
Glasgow’daki COP26 iklim görüşmelerindeki ortak bildiri, dünya ormanlarının %85’ini oluşturan Brezilya, Endonezya ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti gibi ülkelerin liderleri tarafından desteklendi. Taahhüdü destekleyen ülkeler arasında Türkiye de bulunuyor.
İngiltere başbakanlık ofisinden liderler adına yapılan açıklamaya göre, Glasgow Liderlerinin Orman ve Arazi Kullanımı Bildirgesi, toplam 13 milyon mil kareden fazla ormanı kapsayacak.
İngiliz lider Boris Johnson, bunu benzeri görülmemiş bir anlaşma olarak nitelendirerek, “İnsanlığın doğanın fatihi olarak uzun tarihini sona erdirme ve bunun yerine onun koruyucusu olma şansımız olacak” dedi.
Ormanların yerli muhafızları ve sürdürülebilir tarım için milyarlarca dolarlık taahhüt de dahil olmak üzere, bu hedefe ulaşılmasına yardımcı olmak için bir dizi ek hükümet ve özel girişim başlatıldı.
Kâr amacı gütmeyen Dünya Kaynakları Enstitüsü’ne (WRI) göre ormanlar karbondioksit emisyonlarının kabaca %30’unu emiyor. Ormansızlaşma, bu doğal karbon yutağını aşındırır ve ormanlarda depolanan karbon, ağaçlar öldüğünde salındığı için emisyonların artmasına neden olur. 2019-20 yılları arasında tropik orman kaybı, 570 milyon arabanın yıllık emisyonlarına eşdeğer 2,6 milyar metrik ton CO2 yaydı.
Yine de bu doğal iklim tamponu hızla yok oluyor. WRI’ın ormansızlaşma izleme girişimi Global Forest Watch’a göre, dünya 2020’de 258.000 kilometrekare orman kaybetti. Bu alan Birleşik Krallık’ın topraklarında daha büyük.
Özel Sektör de Destek Olacak
Anlaşma, 2014 New York Orman Bildirgesi’nin bir parçası olarak 40 ülke tarafından verilen benzer bir taahhüdü büyük ölçüde genişletiyor ve bu hedefe ulaşmak için kaynakları düzenlemede her zamankinden daha güçlü adımlar atılmasını hedefliyor.
Anlaşmaya göre, İngiltere dahil 12 ülke, bozulan arazileri restore etme ve orman yangınlarıyla mücadele çabaları da dahil olmak üzere gelişmekte olan ülkelere yardım etmek için 2021 ile 2025 yılları arasında 8,75 milyar pound (12 milyar dolar) kamu finansmanı sağlama sözü verdi. 30’dan fazla yatırımcı tarafından da en az 5,3 milyar sterlin sağlanacak.
8,7 trilyon dolarlık varlığı yöneten yatırımcılar, 2025 yılına kadar ormansızlaşma ile bağlantılı faaliyetlere yatırım yapmayı bırakma sözü de verdiler. 30’dan fazla finans kuruluşu sığır, palm yağı, soya ve kağıt hamuru üretimiyle ilgili ormansızlaşmayı ortadan kaldırmak için “ellerinden gelenin en iyisini” yapacaklarını da ekledi.
İngiltere ve ABD de dahil olmak üzere beş ülke ve bir grup küresel yardım kuruluşu, yerli halkın ormanları korumasını desteklemek ve toprak haklarını güçlendirmek için 1,7 milyar dolarlık finansman sağlama sözü verdi.
Uzmanlar, yerli toplulukların ormanın en iyi koruyucuları olduğunu, genellikle ağaç kesenlerin ve toprak gaspçılarının şiddetli müdahaleleriyle karşılaştıklarını söylüyorlar.
COP26, küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelere göre 1,5 derecede sınırlandırma hedefini canlı tutmayı amaçlıyor. Bilim insanları ormanların ve doğa temelli çözümlerin bu hedefe ulaşmak için hayati önem taşıdığını söylüyor.
