Uzmanlara göre dünyanın fosil yakıt bağımlılığını azaltacak gerçekçi bir yol haritası için sanayileşmiş ülkeler iklim finansmanı konusunda adım atmalı.
COP30’un en tartışmalı konularından biri fosil yakıtlardan çıkışa dair yol haritası talebi. 80’den fazla ülke dün fosil yakıtlardan adil, düzenli ve eşitlikçi bir çıkışı planlayacak yol haritasına duyulan ihtiyacı dile getirdi.
Power Shift Africa Direktörü Mohamed Adow ise, COP30’da yaptığı açıklamada, dünyanın fosil yakıt bağımlılığını azaltacak gerçekçi bir yol haritası için sanayileşmiş ülkelerin iklim finansmanı konusunda adım atması gerektiğini söyledi.
İklim Eylem Ağı tarafından düzenlenen bir basın toplantısında konuşan Adow, gelişmekte olan ülkelerin enerji dönüşümünü boş bir “depoyla” sürdüremeyeceklerini ifade ederken, “Dönüşümü başarabilmelerine yardımcı olmak için iklim finansmanına ihtiyacımız var. Hızlı, adil ve finanse edilebilir olması gerekiyor” dedi.
Adow, Avrupa Birliği’nin, özellikle uyum finansmanı konusunda diğer gelişmiş ülkeleri bu alanda harekete geçirmesi gerektiğini, çünkü şu anda ne Ulusal Katkı Beyanlarında ne de ana müzakere metinlerinde fonların nasıl sağlanacağına dair net ayrıntıların bulunduğunu ifade etti.
İklim değişikliği karşısında savunmasız ülkelere aktarılacak uyum finansmanının üç katına çıkarılması gerektiğini, bunun kamu hibesi tarafının 120 milyar dolara ulaşması gerektiğini belirtti: “”Bundan daha azı, dünyanın yoksul ve savunmasız ülkelerine haksızlık olacaktır.”
Zengin Ülkeler Adil Geçiş Mekanizması Müzakerelerini Baltalıyor
Etkinlikte konuşan bir diğer isim, Planet Action Network Canada’nın sözcüsü Caroline Brouillette, İngiltere, Avustralya, AB ve Kanada’nın fosil yakıtlardan adil bir geçişi sağlama çabalarının merkezinde yer alan Belém Eylem Mekanizması‘ndaki ilerlemeyi engellediğini söyledi:
“Bunlar bize çok taraflılığı desteklemek için buraya geldiklerini söyleyen ülkeler. Ancak uluslararası iş birliği sözlerden fazlasını, gerçek kurumsal destek gerektirir. Müzakerelerin turnusol kağıdı budur”
İklim Eylem Ağı Uluslararası’ndan Shreeshan Venkatesh, Çin’in buna karşılık adil geçiş mekanizması konusunda olumlu bir rol oynadığını söyledi.
“Çin’in gelişmekte olan ülkelerin sesi olmasını, yaptıkları her şeyin merkezinde eşitlik ve adaletin olduğundan emin olmasını bekliyoruz. Çin’in desteği olmadan enerji dönüşümü veya etkili bir iklim eylemi mümkün değil. Gelişmekte olan ülkelerin birliğini korumada kritik bir rol oynuyorlar ve bence bunu iyi yapıyorlar.”
Zirvenin ilk haftasında, G77+Çin, fosil yakıtlardan temiz enerjiye geçişin çalışanlar adına adil olması, doğayı koruması ve sosyal adaleti teşvik etmesi amacıyla adil geçiş mekanizması oluşturulması çağrısında bulunmuştu. Müzakere bloğu ayrıca, COP30’un, gelecek yıl COP31’de kabul edilmek üzere 2026’da bir mekanizma geliştirmeyi kararlaştırabileceğini de belirtmişti.
Geçtiğimiz yıl Azerbaycan’da düzenlenen COP29’da fosil yakıtlardan temiz enerji kaynaklarına adil bir küresel geçişe yönelik bir anlaşmaya varılamaması büyük hayal kırıklığı yaratmıştı.
