;
Bilim Ekonomi

Almanya’daki Linyit Santrallarının Kâr Marjı Düşüyor

Sandbag tarafından yeni yayımlanan bir çalışma Almanya’daki linyitle çalışan termik santralların kâr marjının düştüğünü gösteriyor.

Geçtiğimiz hafta Londra merkezli Sandbag adlı kuruluş tarafından yayımlanan ve Almanya’daki linyitle çalışan termik santralların kârlılığını irdeleyen Are Germany’s lignite plants now worthless? “Almanya’nın linyit santralları artık değersiz mi?” isimli rapora göre linyitle çalışan termik santrallerin kâr marjı düşüyor.

Raporun öne çıkan bulguları şu şekilde sıralanabilir:

– Almanya’daki linyit santrallarının brüt kârı, 2019’un ilk yarısında, elektrik fiyatları üzerinden yapılan modellemeye göre %54 azaldı. Santralların brüt kârları (sabit maliyetler dikkate alınmadan önce) 2018’in ilk yarısında 513 milyon euroya kadar düştü. 1990 yılı öncesinde devreye giren santralların brüt kârı ise, 500 milyon eurodan 188 milyon euroya gerileyerek %62’lik büyük bir düşüş yaşadı. Bu durum, santralların sabit maliyetlerini karşılamak için yeterli kâr marjına ulaşamadıklarını gösteriyor.

– Almanya’da linyitle çalışan termik santrallar, 2019 yılında şimdiye kadar 664 milyon euro zarara uğradı, 2018’in ilk yarısında ise 68 milyon euroluk bir kayıp söz konusuydu. 1990 yılı öncesinde devreye giren eski santrallar, altı aylık sabit giderleri göz önünde bulundurulduğunda 476 milyon euro, yeni (1990 sonrası) santrallar ise 188 milyon euro kaybetti. Linyitle çalışan termik santralların hiçbir ünitesi sabit giderlerini karşılayamadı.

– 7 gün 24 saat çalışan baz yük çağı sona erdi. Bu yılın Mart-Haziran ayları arasında bulunan saat dilimlerinin yarısında eski linyit santrallarının işlemeye devam etmesi ekonomik değildi.

– Linyit santrallarının orta vadede zarar etmeye devam edeceği öngörülüyor. Mevcut durum ve karbon fiyatları eski linyit santrallarının 2020-2022 döneminde 1,8 milyar euro kaybedeceğini gösteriyor. 2016-2018 dönemindeki zarar ise 0,4 milyar euroydu. Sandbag’in modelleme sonuçlarına göre yeni linyit tesisleri bile sabit maliyetlerinin çok az üzerinde kâr sağlayabiliyor.

Sandbag’in internet sitesindeki açıklamaya göre Almanya’nın Kömürden Çıkış Komisyonu’nun tavsiyelerinin ardından hükümet, 2022’ye kadar toplamda 3 GW kapasitesi bulunan linyit santrallarının ekonomik ömrünü doldurmadan kapatılması için şirketlerle görüşmeler başlattı. Mevcut santralların kârlılığı olmadığının anlaşılması, bu pazarlıkların temelini oluşturdu.

Kamunun da hissedar olduğu RWE, tazminat olarak GW başına 1,5 milyar euro talep etmişti. Sandbag, şirketlerin hiçbir tazminat almadan masadan kalkabileceği olasılığını ortaya koyarak karar vericilerin Alman vergi mükelleflerinin yararına olacak bir anlaşma yapabileceğini savunuyor. Bunun gerçekleşmesi halinde, Almanya’nın elektrik üretiminde kömürden tamamen vazgeçmesi, vergi mükellefleri adına sanıldığından daha az maliyetle gerçekleşebilir ve diğer ülkeler için bir emsal olabilir.

Sandbag Enerji Analisti Dave Jones, “Linyit santrallarının kârlılığında gerçekleşen çöküşün boyutu bizim için şaşırtıcıydı. Onlarca yıldır var olan linyit santrallarının kâr marjı yüksek iş modeli ortadan kalktı. Bu rapor, karar vericilere eski linyit santrallarının tamamının hızla kapatılması yolunda açık çek yazmadan, müzakere etmeleri konusunda güven vermeli. RWE ve LEAG bu eski ve kirletici linyit santrallarını aşamalı olarak ne kadar hızlı kapatabilirler?” diyerek raporun önerilerinin dikkate alınması çağrısında bulunuyor.

Raporun sunduğu öneriler ise şöyle:

– Karar vericiler, linyit santrallarının kârlılığının düştüğünü göz önünde bulundurarak bu santralların kapanma süreçlerini hızlandırmalı ve şirketlerin yüksek miktardaki tazminat taleplerini geri çevirmeli. Linyit artık yüksek gelir sağlayan bir iş modeli olmaktan çıktı.

– Alman hükümeti, minimum karbon fiyatı üzerinde mutabık kalmalı. Bu, linyitin gelecekte kârlılık sağlayabileceği argümanlarını sonlandıracak.

– RWE ve LEAG, finansallarını ve varsayımlarını kamuoyuyla paylaşmalı ve görüşmelere yapıcı katkı sağlamalı. Modellemenin varsayımları ve detayları raporun ekinde yer alıyor. Gerçek şu ki, sadece şirketler gerçekleşmiş kârlılık ve maliyet verilerine sahipler. Yalnızca RWE ve LEAG’ın bilgilerini paylaştığı bir senaryoda, Almanya’nın eski linyit santrallarının ne kadar hızlı ve ucuz bir şekilde kapatılabileceği konusu hakkında açık bir tartışma yürütülebilir.