;
Bilim Ekonomi

Yeni Rapor: İklim Krizi Bağlantılı Aşırı Hava Olayları 2020’de Milyarlarca Dolara Mâl Oldu

Christian Aid’in yeni raporu iklim değişikliğinin etkisiyle, her biri en az 1,5 milyar dolar hasara neden olan 10 aşırı hava olayı tespit etti. Bu aşırı olayların dokuzunda hasar seviyesi 5 milyar doların üzerinde. Seller, fırtınalar, tropik siklonlar ve yangınlar nedeniyle dünya genelinde binlerce insan hayatını kaybetti. Hiç görülmemiş şiddette yaşanan kasırga sezonu ve yangınlar nedeniyle en fazla zarar gören ülke ise ABD.

“Counting the cost 2020: a year of climate breakdown” (2020 için Maliyet Hesabı: İklim Yıkımıyla Dolu Bir Yıl) başlıklı yeni Christian Aid raporu, yılın en yıkıcı 15 iklim felaketini tespit etti.

Bu olaylardan 10 tanesi 1,5 milyar dolardan fazla maliyete neden olurken, dokuzunun sebep olduğu hasarın bedeli 5 milyar doların üzerinde. Söz konusu tahminlerin çoğu sigortalanmış zararlara dayandığı için asıl maliyetin çok daha yüksek olduğu düşünülüyor.

Raporda gayrimenkulün daha değerli olduğu zengin ülkelerde karşılaşılan yüksek maliyetler ön plana çıksa da 2020’de yaşanan bazı aşırı hava olayları, gayrimenkulün aynı seviyede fiyatlandırılmadığı yoksul ülkelerde bile yıkıcı sonuçlar doğurdu. Güney Sudan, 138 kişinin ölümüne, bu yılın mahsulünün de yok olmasına neden olan tarihindeki en kötü su taşkınlarından birini yaşadı.

Mayıs ayında Bengal Körfezi’ni vuran ve birkaç gün içinde 13 milyar dolarlık hasar doğuran Amphan Siklonu gibi bazı felaketler kısa süre içinde olup biterken, Çin ve Hindistan’da sırasıyla 32 ve 10 milyar dolarlık hasara neden olan su taşkınları gibi aylar boyunca art arda görülen felaketler de oldu.

En yüksek maliyetle sonuçlanan 10 hava olayının altısı Asya’da görülürken, bunların beşi, normalden daha yağışlı geçen muson sezonuyla ilişkilendirildi. Afrika’da birçok ülkede yaşanan çekirge istilaları tarımsal mahsulü ve bitki örtüsünü talan ederken 8,5 milyar dolara ulaştığı tahmin edilen hasara yol açtı. İstilaların iklim değişikliğinin tetiklediği olağan dışı yağışlarla ortaya çıkan nemli koşullarla ilişkili olduğu düşünülüyor.

ABD’de Hasarın Boyutu 60 Milyar Doları Aştı

Bununla birlikte, aşırı hava olaylarının etkisi dünyanın her yerinde hissedildi. Avrupa’da yaşanan iki ekstra tropikal siklon, yaklaşık 6 milyar dolarlık hasara yol açtı. Hem benzeri görülmemiş bir kasırga sezonunu hem de yine benzeri görülmemiş bir yangın sezonunu geride bırakan ABD’de hasarın boyutu 60 milyar doları geçti.

Nüfus yoğunluğunun daha az olduğu bazı bölgeler de ısınan dünyanın sonuçlarından mustarip. Yılın ilk yarısı Sibirya’yı vuran sıcak dalgası, Verkhoyansk şehrinde hava sıcaklığının 38 dereceye çıkarak rekor kırmasına neden oldu. Birkaç ay sonra, dünyanın diğer ucunda Bolivya, Arjantin, Paraguay ve Brezilya, sıcak hava ve kuraklığın yol açtığı yangınlarla mücadele etmek zorunda kaldı. Bu olaylar can kaybına yol açmasa da tahrip olan alanlar nedeniyle biyolojik çeşitlilik ve gezegenin küresel ısınmaya cevap verme kapasitesi son derece olumsuz etkilendi.

Bütün bu hava olaylarının tetikleyicisi iklim değişikliği olmakla birlikte, etkilenen ülkeler arasında küresel ısınmada neredeyse hiç payı olmayanlar da yer alıyor. Atlas Okyanusu’nda görülen kasırga sezonunun en şiddetli fırtınası olan Loka Kasırgası’nın vurduğu Nikaragua ve Goni ve Vamco tayfunlarının art arda toprak kaymalarına yol açtığı Filipinler, bu ülkeler arasında.

Yaşanan bu aşırı hava olayları, iklim için bir an önce harekete geçilmesi gerektiğini gösteriyor. Ortalama sıcaklık artışının Sanayi Devrimi öncesi döneme kıyasla 2 derecenin çok daha altında tutulmasını, mümkünse 1,5 derecede sınırlandırılmasını hedefleyen Paris Anlaşması beş yaşında. Kasım 2021’de Glasgow’da düzenlenecek bir sonraki iklim konferansından önce ülkelerin daha etkili sonuçlar doğuracak hedefler belirlemesi büyük önem taşıyor.

“Bu Durumu Tersine Çevirmek Adına 2021’de Yeni Fırsatlar Bizi Bekliyor”

Christian Aid İklim Politikası Yöneticisi ve raporun yazarı olan Dr. Kat Kramer, COVID-19 salgınının bu yılın en büyük endişe kaynağı olduğunu söylerken, “Dünyanın en hassas bölgelerinde yaşayan milyonlar, salgının yanı sıra iklim yıkımından da ciddi ölçüde etkilendi. Öte yandan, COVID-19’a karşı geliştirilen aşı gibi, iklim değişikliği sorunu için de çözümümüz var. Fosil yakıtları yerin altında bırakacağız, temiz enerji yatırımlarını artıracağız ve iklim yıkımından halihazırda mağdur olanlara yardım edeceğiz” dedi.

İklim değişikliğinin, Asya’da su taşkınları, Afrika’da çekirge istilaları, Avrupa ve Amerika’da fırtınalara yol açarak 2020’de de şiddetlenmeye devam ettiğini hatırlatan Dr. Kramer, “2021’in bu gidişatı tersine çevirecek eylemleri gerçekleştireceğimiz yeni bir dönemin başlangıcı olması çok önemli. Başkanlık seçimlerini kazanan Biden’ın Beyaz Saray’da göreve başlaması, tüm dünyayı eyleme çağıran sosyal hareketler, COVID sonrası dönemde yeşil iyileşme yatırımları ve Birleşik Krallık’ın ev sahipliğinde gerçekleşecek hayati önem taşıyan BM iklim zirvesi, ülkelerin hepimizi güvenli bir geleceğe giden yola sokmaları için önemli birer fırsat teşkil ediyor” diye konuştu

Tarih Sırasına Göre 2020’nin En Maliyetli İklim Olayları:

Tarih Yer Etki Tahmini maliyet (milyar dolar) Ölüm sayısı Yer değiştiren kişi sayısı (bilgi varsa)
Ocak Avustralya Orman yangınları 5 34 65 bin
Ocak-Haziran Doğu Afrika Çekirge istilası 8,5    
Şubat & Ekim Avrupa Fırtına 5,9 30  
Mayıs Bengal Körfezi Amphan Siklonu 13 128 4,9 milyon
Mayıs-Kasım ABD, Orta Amerika, Karayipler Kasırga 41 400+ 200 binden fazla
Haziran-Ekim Çin Sel 32 278 3,7 milyon
Haziran-Ekim Hindistan Sel 10 2.067 4 milyon
Temmuz Japonya Sel 8,5 82 3,6 milyonun tahliye edilmesi önerildi
Temmuz-Eylül Pakistan Sel 1,5 410 68 bin
Temmuz-Kasım ABD batı kıyısı Yangın 20 42 500 bin için tahliye emri verildi