Stadyumlar konumları itibarıyla her kentin merkezinde yer alan, kitleleri çeken kent kimliğini tanımlayan yapılar. Enerji kullanımları nedeniyle kentsel seragazı emisyonlarında da kayda değer bir paya sahipler. Greenpeace Akdeniz, kentlerin merkezinde yer alan stadyumların kentlerde farklı alanlarda gerçekleşecek kapsamlı dönüşümün bir parçası ve hatta öncüsü olabileceği düşüncesiyle “Güneş için Omuz Omuza” isimli bir proje başlattı. Bu kapsamda Türkiye Süper Ligi’nde yer alan 18 kulübün statlarında güneş enerjisi kullanılmasını talep ediyor.
YAZI: Can SEMERCİOĞLU, Greenpeace Akdeniz İletişim Sorumlusu
Futbol nasıl sadece futbol değilse, stadyumlar da sadece futbol oynanan mekanlar değil. Stadyumlar konumları itibarıyla her kentin merkezinde yer alan, kitleleri çeken ve varlığıyla kent kimliğini tanımlayan yapılar. Bunun yanında stadyumlar enerji kullanımları nedeniyle kentsel seragazı emisyonlarında da kayda değer bir paya sahip.
Dünya nüfusunun yarısı, Türkiye nüfusunun da büyük kısmı artık kentlerde yaşıyor. Kentlerde insan eliyle yapılanlar ise bugün küresel seragazı emisyonlarında en büyük paya sahip ve küresel iklim krizinin giderek daha fazla derinleşmesine sebep oluyor. Aynı zamanda kentler iklim değişikliğinden en fazla etkilenecek yerler. Bunun önüne geçmek için kentlerde tarım, enerji, sanayi, bina ve ulaşım gibi alanlarda geniş kapsamlı dönüşümler gerekiyor.
İyi Enerji Gol Getirir
Greenpeace Akdeniz, kentlerin merkezinde yer alan stadyumların bu kapsamlı dönüşümün bir parçası ve hatta öncüsü olabileceği düşüncesiyle “Güneş için Omuz Omuza” isimli bir proje başlattı. Bu kapsamda Türkiye Süper Ligi’nde yer alan 18 kulübün statlarında güneş enerjisi kullanılmasını talep ediyor.
Türkiye, yılda toplam 2.700 saat güneşlenme süresiyle güneş enerjisi potansiyeli açısından çok zengin bir ülke. Türkiye, mevcut güneş enerjisi potansiyelini kullandığı takdirde dünya lideri olabilir.
Stadyumlar geniş çatı alanları sayesinde güneş enerjisi kullanımına uygun. Ortalama iki haftada bir maçların oynandığı stadyumlar enerji kaynağı ola rak güneşi kullandıkları takdirde içinde bulundukları kentler için önemli bir örnek teşkil edecek, temiz enerji üretimi ile hava kirliliği sorununa çözüm sağlayacak, kent sakinlerine, yerel yönetimlere ve ulusal aktörlere ilham olacaktır.
Dünyada Yeni Trend: Stadyumlarda Güneş Enerjisi
Futbol ve güneş enerjisi deyince bir bağdaşmazlık olduğu düşünülebilir fakat bu dünya genelinde giderek trend haline gelmeye başlamış bir uygulama. Son 20 yılda stadyumlar temiz enerjiyi gözeten, geridönüşümü ön plana çıkaran ve atıl kullanım alanlarının enerji verimliliğini sağlayacak şekilde değerlendirildiği yapılar olarak kurgulanıyor.
Hollanda’da Ajax, İngiltere’de Tottenham, İsviçre’de BSC Young Boys, Almanya’da Werder Bremen, İtalya’da Chievo Verona, Brezilya’da Flamengo ve Fluminense stadyumlarında güneş enerjisi kullanıyor.
Bu stadyumlardaki kurulu güç, Türkiye’deki stadyumlara uygulandığı takdirde güneş enerjisinden alınacak verim yaklaşık 1,5 kat artacaktır. Bunun sebebi ise Türkiye’nin bulunduğu coğrafi konum itibarıyla güneşlenme süresinin daha yüksek olması.
Ülkemizde güneş potansiyelini gerçeğe dönüştüren tek bir kulüp var. Antalyaspor, 2015 yılından bu yana çatısındaki fotovoltaik paneller sayesinde enerji üreten bir stadyuma sahip. Antalya Stadyumu yılda ortalama 1,8 GW ile yılda 658 konutun elektrik ihtiyacını karşılayabilecek kadar elektrik üretimi yapabiliyor. Bu aynı zamanda 547 kişinin günlük hayatında ihtiyaç duyduğu elektriği de karşılayabilecek bir miktar. Antalya Stadyumu aynı zamanda kurulu güç bakımından stadyumlar arasında dünyada ilk 10’da yer alıyor.
Türkiye Süper Ligi’ndeki 18 kulübün de güneş enerjisiyle sahalarını aydınlatması mümkün. Böyle bir dönüşüm gerçekleştiği takdirde 18 kulübün stadı yılda 35 bin evin elektriğini sağlayacak kadar elektrik üretebilir.
Stadyumlarda Güneş Enerjisi Ne Getirecek?
Güneş enerjisine geçen kulüpler kendi elektriklerini üretecekleri için her şeyden önce fatura maliyetinden kurtulacak ve spora daha çok yatırım yapma fırsatı bulacak. Stadyumların çatısına kurulan güneş enerjisi sistemlerinin gerekli izin süreçleri tamamlanarak şebekeye bağlanması mümkün. Bu şekilde kulüpler ayda ortalama 150 bin liralık fatura maliyetinden kurtulabilir. Güneş enerjisi yenilenebilir bir enerji olduğu ve hızlı kurulabildiği için mevcut enerji kaynaklarına oranla kulüplerin finansal açıdan istikrarlı olmasını da sağlayacak.
55 bin kişilik ortalama büyüklükte bir stadyum yılda 3.600 ton karbon emisyonunun önüne geçecek. Süper Lig’deki tüm kulüpler stadyumlarında güneş enerjisi kullandığı takdirde yılda 40 bin ton karbon emisyonunun azalmasını sağlayacak ve iklim krizinin önüne geçilmesinde kulüpler önemli bir rol almış olacak.
Dört büyük kulüp (Fenerbahçe, Galatasaray, Beşiktaş ve Trabzonspor) bakımından bir projeksiyon yaptığımızda karşımıza çıkan tablo şöyle: Fenerbahçe’nin Şükrü Saraçoğlu stadyumunun çatısı (23.000 m2) tamamen güneş panelleriyle kaplandığı takdirde yılda 4,2 GWh elektrik üretecek. Bu da 1.237 evin bir yıllık elektrik ihtiyacına denk.
Galatasaray’ın Türk Telekom Arena stadyumunun çatısı (24.000 m2) tamamen güneş panelleriyle kaplandığı takdirde yılda 4,4 GWh elektrik üretecek. Bu da 1.321 evin bir yıllık elektrik ihtiyacına denk.
Beşiktaş’ın Vodafone Arena stadyumunun çatısı (26.000m2) tamamen güneş panelleriyle kaplandığı takdirde yılda 4,71 GWh elektrik üretecek. Bu da 1.553 evin bir yıllık elektrik ihtiyacına denk.
Trabzonspor’un Medical Park stadyumunun çatısı (22.000m2) tamamen güneş panelleriyle kaplandığı takdirde yılda 3,5 GWh elektrik üretecek. Bu da 1.136 evin bir yıllık elektrik ihtiyacına denk.
*Bu yazı EKOIQ’nun 83. sayısından alınmıştır.
