Gelişmekte olan ülkeler, bir sonraki küresel finans hedefine ilişkin tartışmalar öncesinde, zengin ülkelere iklim değişikliğiyle mücadele etmelerine yardımcı olmak için yılda en az 100 milyar dolar kamu finansmanı sağlama çağrısında bulundu.
Yaklaşık 100 gelişmekte olan ülke, Kasım ayında Glasgow, İngiltere’deki COP26 iklim görüşmeleri için beş maddelik bir planı onayladı ve daha zengin ülkeleri emisyon kesintilerini hızlandırmaya ve savunmasız ülkeler için finansmanı artırmaya çağırdı.
Belge, gelişmekte olan ülkelerin, bağışçı ülkelerin finansman taahhütlerini yerine getirmek için kaydettikleri yavaş ilerleme karşısında tekrar tekrar hayal kırıklıklarını dile getirmesinin ardından Glasgow zirvesinde bir dayanışma paketinin nasıl olması gerektiğini özetliyor.
En Az Gelişmiş Ülkeler grubu (LDC), Küçük Ada Devletleri İttifakı ve Afrika Müzakereciler Grubu, 2025’teki finans hedefinin nasıl olması gerektiği de dahil olmak üzere kilit müzakere konularındaki konumlarını belirleyen planı destekledi.
Gelişmekte olan ülkeler, COP26’daki başarının 100 milyar dolarlık hedefin gerçekleştirilmesine bağlı olduğu konusunda defalarca uyardılar. Bağışçı ülkelere iklim finansmanını 2025’e kadar ölçeklendirmeleri ve bunu nasıl yapacaklarına dair bir plan yayınlamaları çağrısında bulundular.
Gelişmekte olan ülkeler, bağışçı ülkelerin 2025’ten itibaren yılda en az 100 milyar dolar kamu finansmanı sağlamayı taahhüt etmesi gerektiğini söylüyor. 2018’de bu rakam yaklaşık 62 milyar dolardı. Bu, özel sektörden ek bir mobilize finansman hedefi ile tamamlanmalı.
LDC grubunun başkanı Bhutan’dan Sonam Wangdi, “Biz savunmasız ülkeler fazla bir şey istemiyoruz. Tam da bu soruna neden olan daha zengin ülkelerin, emisyonlarını azaltarak ve emisyonlarının zarar verdiği kişilere yardım etme sözlerini tutarak sorumluluk almasını talep ediyoruz” dedi.
Plan, genel olarak, yeni hedefin “gelişmekte olan ülkelerde iklim etkilerinin ve karbonsuzlaştırmanın maliyetlerinin bilimsel değerlendirmelere dayanması gerektiğini” belirtiyor.
Act Alliance’ın iklim adalet grubu eş başkanı Mattias Söderberg, bunun COP26’nın ve gelişmiş ülkelerin önüne bir sayı koymak için “iyi ve kritik bir hareket” olduğunu söyledi.
BM Çevre Programı, gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliğine uyum sağlaması için şu anda yılda 70 milyar dolara ihtiyacı olduğunu tahmin ediyor – bu rakamın 2030 itibarıyla yılda 140-300 milyar dolara çıkması bekleniyor. Sadece Afrika’nın uyum planlarını 2030 itibarıyla uygulamak için ise tahmini 3 trilyon dolara ihtiyacı var.
Gelişmekte olan ülkelere plan konusunda tavsiyede bulunan STK Power Shift Africa’nın direktörü Mohamed Adow, uzun vadeli finansman hedefinin savunmasız ülkelerin değerlendirilen ihtiyaçlarına dayanması gerektiğini söyledi.
Kamu finansmanında kredilerin payı son yıllarda keskin bir şekilde arttı ve 2018’de %74’e ulaştı. Buna karşılık, hibelerin payı 2013 ile 2018 arasında %27’den %20’ye düştü. İklim finansmanının yalnızca yaklaşık beşte biri adaptasyon için ayrıldı.
Ülkelerin iklim etkileriyle başa çıkmaları adına fonların artırılmasına yardımcı olmak için, gelişmekte olan ülkeler, ülkeler arasındaki küresel karbon kredisi ticaretinden elde edilen gelirin %5’inin Uyum Fonu’na kanalize edilmesini istiyor. Yeni karbon piyasasının kurallarının COP26’da kesinleşmesi bekleniyor.
Care International’da iklim değişikliği ve dayanıklılık konusundaki politika lideri Sven Harmeling, yeni finans hedefine bir kamu finansmanı hedefinin dahil edilmesinin, özel sektörden daha fazla finansmanı harekete geçirme çabalarını sürdürürken bağış yapan ülkeleri sorumlu tutmaya yardımcı olacağını söyledi.
Ancak önümüzdeki tartışmalar kolay olmayacak. Söderberg, İngiltere hükümeti yardım bütçesini kıstıkça ve bağış yapan ülkeler iklim finansmanı yükümlülüklerini yerine getirmekte başarısız oldukça, uzun vadeli finansman ihtiyacına ilişkin müzakerelerin “bir savaşa dönüşebileceği” konusunda uyardı.
