Avrupa’nın en derin madenlerinden biri olan Pyhäjärvi, yenilenebilir enerjiyi depolamak için yer çekimi piline dönüştürülüyor.
İskoçya merkezli Gravitricity şirketi, ilk tam ölçekli prototip yer çekimi enerji deposunu inşa etmek için Pyhäjärvi madenini kullanıyor. Finlandiya’da bulunan ve artık kullanılmayan maden yeraltı enerji depolama tesisine dönüştürülüyor. Tesis, ihtiyaç duyulduğunda üretim fazlası enerjiyi depolamak için yer çekimini kullanacak.
Helsinki’nin 450 kilometre kuzeyinde bulunan Pyhäjärvi, 1400 metreden fazla derinliğe sahip çinko ve bakır madeniyle biliniyordu ancak İskoçya merkezli şirket eski maden alanını yeni bir amaç doğrultusunda düzenliyor. Gravitricity, “lityum iyon pillerin ve pompalı hidroelektrik depolamanın en iyi özelliklerinden bazılarını” sunan bir enerji depolama sistemi geliştirdi.
Yer Çekimi Pili Nasıl Çalışır?
Üretim fazlası enerji olduğunda ağırlıklar Pyhäsalmi madeninin 530 metrelik yardımcı şaftı boyunca vinçlerle yukarı kaldırılıyor. Enerji üretmek istendiğinde ise ağırlıklar serbest bırakılıyor. Bu, vinçleri jeneratörlere dönüştürerek, ihtiyaca bağlı olarak kısa bir elektrik patlaması veya daha yavaş bir akış yaratıyor.
Yer çekimi enerji sistemi, 2 MW gücünde enerji depolayabilecek ve yerel enerji şebekesine entegre edilebilecek. Bu, gündüzleri güneş enerjisi çiftliği tarafından yakalanan enerjinin depolanarak hanede elektrik kullanımının artığı akşam saatlerinde elektriğin şebekeye verilebileceği anlamına geliyor.
Geçtiğimiz ay Uluslararası Uygulamalı Sistem Analizi Enstitüsü’nün (IIASA) yayımladığı araştırma, hizmet dışı bırakılan madenlerdeki yerçekimi pillerinin, dünya yenilenebilir enerjiye geçerken enerji depolamak için uygun maliyetli, uzun vadeli bir çözüm sunabileceğini ortaya çıkardı.
Bilim insanları, dünyadaki terk edilmiş maden kuyularının 70 TWh’ye kadar enerji depolayabildiğini keşfetti; bu, kabaca küresel günlük elektrik tüketimine eşdeğer.
Madencilikten Düşük Karbonlu İşlere
Pyhäjärvi’deki yerel halk, eski madenin yeniden doğmasını teşvik etmek için bir kalkınma şirketi kurdu. Şirket, eski maden şaftını teknolojisinin ilk tam ölçekli prototipi haline getirmek için Gravitricity ile anlaşma imzaladı.
Gravitricity Yönetim Kurulu Başkanı Martin Wright, “Bu proje, teknolojimizin, talebin düşük olduğu dönemlerde enerjiyi yakalayıp depolayabilen ve gerektiğinde hızla serbest bırakabilen güvenilir, uzun ömürlü enerji depolamayı nasıl sunabileceğini tam ölçekte gösterecek” diye konuşurken, bu tam ölçekli projenin madenlerin kullanım ömrü bittiğinde farklı bir şekilde kullanılması için imkan sağlayacağını ve orijinal hizmet ömrünün sonuna yaklaşan madenler için potansiyel bir gelecek sunacağını belirtti. Wright ayrıca projenin, madencilik faaliyetlerinin sona ermesinden önemli ölçüde zarar gören bir bölgede “düşük karbonlu işler” sağlamasını umduğunu da sözlerine ekledi.
Yer çekimi pili kullanım dışı kalan maden alanındaki projelerden yalnızca bir tanesi. Toplum tarafından yürütülen proje içerisinde bunun haricinde; güneş çiftliği, teknoloji girişimleri ve yeraltı 5G ağı bulunuyor.
