Küresel ısınmanın etkileri Patagonya’dan Alaska’ya, Yeni Zelanda’dan Alpler’e ve Himalayalar’a dünyanın her köşesinde apaçık izleniyor. Himalayalar ise dünyanın çeşitli bölgelerindeki diğer dağlara benzer şekilde küresel ısınma etkilerini fazlasıyla yaşıyor.
YAZI: Özgür ÖZTÜRK
Nepal civarında araştırmalar yürüten bilim insanları artan sıcaklıklar ve hızla değişen hava koşullarına bağlı olarak gelişen ölümcül çığ risklerine karşı dağcılık sporuna gönül verenlere ciddi uyarılar yapıyor.
Himalayalar ve Alpler’de bulunan uzun tırmanma rotaları, çığ ve kaya düşmesi durumları nedeniyle oldukça riskli durumda. Popüler tırmanış rotalarından bazıları eriyen buzların altındaki gevşek kayaçların ve güvenli olmayan zeminin risk yaratması dağcıları tereddütte bırakıyor. Geçtiğimiz yıl Temmuz ayında İsviçre Alpler’inde Eiger Zirvesi doğu kanadından kopan
New York Empire State binasının yarısı büyüklüğündeki kaya kütlesi, vadi boyunca aşağı parçalanarak yuvarlanmış ve Grindelwald yerleşimi üzerinde muazzam bir toz bulutu bırakmıştı. Avrupa Alpler’inde buzların erimesi ile yamaçlarda açığa çıkan ve gevşeyen kayaçların düşmesi olayları sıkça görülmeye başladı. Bunlar dünyanın en çok tercih edilen tırmanma rotalarını tehlikeli ve riskli hale getiriyor.
Nepal’de Ekim 2005’te yaşanan 18 dağcının hayatını kaybettiği çığ felaketi, küresel ısınmanın etkisiyle o güne dek görülmemiş miktardaki kar yağışının etkisiyle gerçekleşmişti. Nepal Hidroloji ve Meteoroloji Dairesi istatistiki verileri Himalayalar’da ısınmanın dünyanın diğer yerlerine kıyasla daha fazla olduğunu gösteriyor. Eriyen buzulların oluşturduğu buzul gölleri taşma ve sel riski yaratıyor. Bunun gerçekleşmesi hidroelektrik santrallarından köprülere hatta köy yerleşimlerine kadar ciddi zarar verebilir.
Diğer taraftan buzulların erimesi sonucu uzun yıllardır buz altında kalan tırmanış sırasında hayatını kaybetmiş dağcıların bedenleri de açığa çıkıyor. İlk tırmanışın yapıldığı 1922 yılından bugüne Everest Dağı’na tırmanma girişimi sırasında hayatını kaybedenlerin sayısı 300 civarında. Uzun zaman önce buz altında kalan bedenler de aşağı indirilmeye başlandı. Bu ilgili federasyon ve hükümet tarafından beraberce yapılan, oldukça zahmetli ve bir o kadar da maliyetli (80 bin dolara kadar varan) bir iş.
*Bu yazı EKOIQ’nun 83. sayısından alınmıştır.
