Afrika yıllardır özel ihtiyaçlarını ve koşullarını BM iklim müzakerelerinde resmi olarak kabul ettirmeye çalışmasına rağmen başarılı olamadı. Taraflar, Glasgow’da bir kez daha hayal kırıklığına uğradı.
Afrika Müzakereciler Grubu (AGN), kıtanın aşırı hava koşullarına karşı savunmasızlığı ve yüksek borçlanma maliyetleri gibi konuları kapsayacak resmi bir gündem maddesi istiyor. Şimdiye kadar, sahip oldukları şey gayri resmi istişarelerden ibaret.
2022’de bir sonraki BM iklim zirvesine ev sahipliği yapacak Mısır’ın bir atılım yapma şansı var – ancak Afrikalı müzakereciler ve danışmanlar bunun kolay olmayacağını söylüyor.
Mısır büyükelçisi ve AGN eski başkanı Mohamed Nasr Climate Home News’e verdiği demeçte, “Afrika eğitimde, suya erişimde, enerji temininde ve aşırı yoksulluk gibi konularda gecikme gösteriyor. Bunlar, Afrika’nın özel muamele görmesi gerektiğinin göstergeleri. Özel muamele, Afrika’nın daha fazla paraya erişebilmesi değil, finansmana erişimi kolaylaştırmak ve finansmanı ucuz hale getirmekle ilgili. Çünkü bir ülke ne kadar yüksek riske sahipse, eriştiği kredilerin maliyeti o kadar yüksek oluyor” dedi.
Koronavirüs pandemisi, savunmasız birçok ülkeyi daha fazla borca sokarak, temiz enerjiye yatırım yapmayı ve aşırı iklim koşullarına karşı dirençli kılmayı zorlaştırdı.
Cezayirli bir iklim değişikliği ve AGN danışmanı olan Kamal Djemouai, özel ihtiyaçlar gündeminin genellikle diğer müzakere öncelikleriyle yarışmak durumunda kaldığını söyledi. “Afrika için en önemli konulardan biri olmasına rağmen bu gündemin kabul görmesi zorlayıcı olacak” dedi.
54 Afrika ülkesinin hepsinin hedefe eşit şekilde yatırım yapmaması yardımcı olmuyor. Yarısından fazlası – 33 – en az gelişmiş ülkeler (LDC) grubunun üyeleri. Bu grup altındaki ülkelere halihazırda bazı uluslararası destekler ile öncelik verildi.
Ancak Nasr, tüm Afrika kıtasının, bunu sürdürülebilir bir şekilde yapmak için alana ihtiyacı olduğunu söyledi. “İklim değişikliği nedeniyle zorluklar artıyor. Hangimiz daha zayıf ve kırılganız noktasında rekabet etmiyoruz. Afrika’nın doğru bir şekilde gelişmesi mevcut finansmandan, adilane bölüştürülmüş payını almasını istiyoruz.”
Durgunluktan bıkmış bazı uzmanlar, Afrika Birliği’nin (AU) konuya daha yüksek düzeyde siyasi nüfuz getirerek devreye girmesi çağrısında bulunuyor.
Djemouai, “Afrikalı bakanların, müzakerelerde dengeyi sağlayabilmek için, AU düzeyindeki devlet başkanları tarafından en üst siyasi düzeyde desteklenmesi ve güçlendirilmesi gerekiyor” dedi.
AGN başkanının kayıp ve hasar konusunda Gineli danışmanı Alpha Kalogo da aynı fikirde. “AU, yıllık BM iklim zirvelerinde Afrika’nın pozisyonunu zorlayan ve Afrika sözcüsü olarak hareket edecek bir iklim değişikliği şampiyonu atamalı. Afrika’yı birleştiren siyasi yaklaşım, Afrika koşulları gündeme gelince en az gelişmiş ülkelerin bazen çok pasif olan duruşunu düzenlemeye yardımcı olacak” dedi.
Kaloga, Afrika’nın kendisini Afrika Çevre Bakanlar Konferansı (AMCEN) aracılığıyla organize etmesi gerektiğini ve AU’nun toplantılara en az 15-20 bakan ile katılması için harekete geçilmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
Birkaç Afrikalı politikacı, Glasgow’daki COP26’ya açıklamalar yapmak için katılırken, Gabon, Kenya ve Mısır’dan yalnızca üç bakanın sonuna kadar müzakereye devam ettiğini söyledi.
