Glasgow’da gerçekleşen COP26 zirvesinde dünya liderleri yeşil teknolojiyi alternatif kirletici enerji kaynaklarından daha da ucuz hale getirme planını duyurdu.
COP26 zirvesinde, dünya ekonomisinin üçte ikisini temsil eden dünya liderleri, temiz teknolojilerin maliyetlerini hızla aşağı çekmek için küresel tanıtımını koordine edecek bir plan üzerinde anlaşmaya vardı.
İklim kriziyle mücadelede yeşil enerjiye ve araçlara küresel bir geçiş hayati önem taşıyor ve büyük ölçekli ekonomiler, güneş panelleri ve LED ampullerde halihazırda görüldüğü gibi üretim arttıkça maliyetlerin düştüğünü söylüyor.
Aralarında Türkiye’nin de yer aldığı 40’tan fazla ülke, üretimi hızlandırmak ve yeşil teknolojilerin fosil yakıtlı alternatiflerden daha uygun fiyatlı ve erişilebilir olması için standartları hizalayacaklarını ve yatırımları koordine edeceklerini ilan etti. Bu noktada, yeşil geçiş ve emisyonlardaki kesintiler net sıfır ekonomiye doğru hızlanıyor.
Atılım Gündemine (Breakthrough Agenda) kaydolan ülkeler arasında İngiltere, ABD, Çin, Hindistan, AB ve Avustralya yer alıyor. İlk beş atılım arasında yer alan temiz elektrik, elektrikli araçlar, yeşil çelik, hidrojen ve sürdürülebilir tarımı 2030 itibarıyla tüm uluslar için uygun fiyatlı ve kullanılabilir hale getirmek ve 20 milyon yeni iş kolu yaratmak amaçlanıyor.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, “Temiz teknolojiyi en uygun fiyatlı, erişilebilir ve çekici seçenek ve şu anda en kirletici sektörlerde varsayılan tercih haline getirerek, dünyanın dört bir yanındaki emisyonları azaltabiliriz” dedi.
Yeni planlar arasında İngiltere ve Hindistan tarafından başlatılan ve 80 ülke tarafından onaylanan küresel bir elektrik girişimi yer alıyor. Yeşil Şebekeler Girişimi, tüm kıtalarda uluslararası süper şebekeler oluşturmak ve güneş alan çölleri ve rüzgar alan kıyıları yoğun nüfuslu merkezlere bağlamak için siyasi iradeyi ve finansmanı harekete geçirmeyi amaçlıyor. Birçok konumu birbirine bağlayan yeşil şebekeler, yerel ölçekte kesintili olabilen yenilenebilir enerjiden güvenilir elektrik sağlamanın anahtarını oluşturuyor.
Bir başka yeni girişim ise, Dünya Bankası, Rockefeller Vakfı, Bezos Earth Fund ve diğerlerinden oluşan 10 milyar dolarlık bir girişim olan ve küresel güneyde temiz elektrik üretmeye odaklanan İnsanlar ve Gezegen için Küresel Enerji İttifakı (Global Energy Alliance for People & Planet). İngiltere ve İskandinav emeklilik fonları da salı günü yaptığı açıklamada, temiz enerjiye 130 milyar dolar yatırım yapacaklarını duyurdu.
Atılım Gündemini desteklemek için yayımlanan bir raporun yazarları “Uluslararası iş birliği, temiz çözümlerin en uygun maliyetli, erişilebilir ve çekici seçenekler haline geldiği devrilme noktalarına doğru ilerlemeyi hızlandırmak için daha hızlı yenilikler ve daha güçlü yatırım teşvikleri yaratabilir” diyor.
Atılım Gündemi, 2030 itibarıyla ormansızlaşmayı sona erdirmek ve güçlü bir seragazı olan küresel metan emisyonlarını %30 oranında azaltmak için COP26’daki diğer gönüllü anlaşmaları takip ediyor. Bu taahhütler geniş çapta memnuniyetle karşılandı, ancak bazı delegeler planlar gerçeğe dönüşmedikçe küresel ısınmanın azaltılamayacağı konusunda uyardı.
Güneş panelleri, LED ampuller ve lityum iyon pillerin maliyeti son 10 yılda yaklaşık %90 oranında düştü ve güneş ve rüzgar enerjisi şu anda dünyanın çoğu yerinde en ucuz enerji kaynağı haline geldi. Hükümetler, endüstriye, politikalara ve standartlara, araştırma çabalarına ve yatırımlara yönelik sinyalleri koordine ederek, diğer teknolojiler için üretimi artırmayı ve fiyatları düşürmeyi amaçlıyor.
Elektrikli araçları çalıştırmak halihazırda fosil yakıt yakanlardan daha ucuz. Satın alımı da daha ucuz hale geldiğinde devrilme noktasına yakın olacaktır. Örneğin, büyük pazarlardaki otomobil üreticilerinden yeni otomobillerin belirli bir kısmını elektrikli hale getirmesini talep etmek, devrilme noktasına ulaşılmasını hızlandırabilir.
Uluslar, pazarların büyümesini hızlandırmak için koordineli çalışacaklar; ancak aynı zamanda bu pazarları tedarik etmek için rekabet edecekler. Oxford Üniversitesi tarafından yakın zamanda yapılan bir araştırma, pil ve hidrojen elektrolizörleri gibi temiz enerji teknolojilerinin maliyetlerinin hızlı dağıtımla 2030’a kadar %45 ve 2050’ye kadar %75 düşebileceğini tahmin ediyor.
Özel sektör, çelik, kamyon taşımacılığı, nakliye, havacılık ve çimento üretimi gibi sektörlerde gelişmekte olan temiz teknolojileri satın almayı taahhüt eden 25 küresel şirket, “ilk hareket edenler koalisyonu” ile Atılım Gündemine katılıyor. Firmaların nakliye şirketi Maersk ve çimento üreticisi Holcim’i içermesi bekleniyor.
Çiftçilikte ise, ormansızlaşmayla bağlantılı olan sığır eti, soya, palmiye ve kakao ithalatını engelleyen koordineli kurallar, orman tahribatının sonunu hızlandırabilir. 30 ülke tarafından desteklenen bir ABD-BAE girişimi, iklim dostu tarıma yatırım için 4 milyar dolar topladı.
Dünya liderleri, Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından yönetilen raporlarla desteklenen, her yıl atılımlarda küresel ilerlemeyi tartışmayı ve güçlendirmeyi taahhüt ettiler.
Enerji İnovasyonu Ekonomisi ve Sistem Geçişi raporu İngiltere, AB, Brezilya, Çin ve Hindistan’dan uzmanlar tarafından hazırlandı. College London Üniversitesi’nden raporun ortak yazarı Profesör Michael Grubb, “Rüzgar ve güneş gibi düşük karbonlu teknolojilerde büyük atılımlara yol açan politikalara, inovasyonun [maliyetleri düşürmede] rolünü göz ardı eden ve iklim politikasını maliyetli olarak tanımlayan geleneksel ekonomik tavsiyelere meydan okundu. Bu başarılardan ders almamız gerekiyor” dedi.
