Yeni bir rapora göre, küresel doğalgaz boru hatları proje stoku iklim hedeflerini tehdit ederken, 485 milyar dolarlık atıl varlık riski de yaratıyor.
Küresel Enerji Takipçisi (Global Energy Monitor, GEM) tarafından gerçekleştirilen yeni araştırma, küresel ölçekte planlanan doğalgaz boru hatlarındaki artışın iklim hedeflerini tehdit ettiğini ortaya koyuyor. Artan doğalgaz boru hattı projeleri aynı zamanda 485,8 milyar dolarlık atıl varlık riski yaratıyor. 2021’de devreye giren boru hatlarında COVID-19 salgını nedeniyle yaşanan düşüşün ardından; doğalgaz endüstrisi ile Çin, Hindistan, Rusya, Avustralya ve ABD liderliğindeki doğalgaz üretimine ağırlık veren ülkeler, 2022 yılında on binlerce kilometre uzunluğunda boru hattını hayata geçirmeye yönelik planlarını sürdürüyorlar.
Boru hattı planlarındaki bu artış, Uluslararası Enerji Ajansı’nın (International Energy Agency, IEA) doğalgaz tüketiminin önümüzdeki birkaç yıl içinde zirveye ulaşması ve sonrasında fosil yakıttan hızla yenilenebilir enerjiye geçişe yönelik uyarılarına rağmen gerçekleşiyor. GEM tarafından yürütülen araştırma, 2021’de dünyanın bazı bölgelerinde yaşanan iptal ve gecikmelerin, başka yerlerde, özellikle Asya’da, yaşanan hızlı gelişmelerle dengelendiğini ve bu tehlikeli durumun, IEA’nın 1,5ºC ile net sıfır emisyon senaryosu ile uyumlu olmadığını ortaya koyuyor.
Raporun ana çıktıları şu şekilde:
- Küresel ölçekte 70 bin 900 kilometre uzunluğunda boru hattı inşa ediliyor. Buna ek olarak inşaat aşamasına geçmemiş 122 bin 500 km’lik boru hattı proje aşamasında bulunuyor. Bu projelerin toplamının 485,8 milyar dolar değerinde sermaye harcaması oluşturduğu tahmin ediliyor.
- 2021 yılında küresel ölçekte işletmeye alınan boru hattı projeleri 1996’dan bu yana en düşük seviyesinde gerçekleşti ve doğalgaz ağına yalnızca 6 bin 500 km’lik doğalgaz boru hattı eklendi. Bu düşüşün önemli kısmı, küresel salgının yol açtığı ekonomik ve lojistik kaostan kaynaklandı. 2022’de işletmeye alınması planlanan 36 bin 800 km’lik projenin yanı sıra, 2023 ile 2030 yılları arasında işletmeye alınması planlanan 59 bin 500 km’lik yeni projelerin hayata geçirilmesiyle, küresel doğalgaz ağı, büyük ölçekli ve hızlı bir genişlemeye hazırlanıyor.
- Küresel doğalgaz boru hattı geliştirme projelerinde öncü rolü Çin oynuyor. Çin’de 26 bin 300 km uzunluğunda doğalgaz iletim boru hattının inşası devam ediyor. Bunun yanı sıra ülkenin, inşaat aşamasına geçmemiş ve proje aşamasında bulunun 29 bin 800 km’lik boru hattı planı bulunuyor. İnşa halinde ve proje aşamasındaki boru hatlarının atıl varlık riski 89,1 milyar doları buluyor. Çin’de proje aşamasındaki bu yüksek artış, Rusya’da faaliyet gösteren Gazprom’dan sonra dünyanın en büyük ikinci gaz boru hattı geliştiricisi olan ve yeni kurulan PipeChina holdinginin yönetiminde gerçekleşiyor.
- Hindistan, küresel ölçekte doğalgaz boru hattı geliştiren ülkeler arasında ikinci sırayı alıyor. Hindistan’da inşa aşamasında 16 bin 200 km’lik ve planlama aşamasında 2 bin 200 km’lik boru hattı projesi bulunuyor. İnşa ve planlama aşamasındaki projelerin atıl varlık riski 14,7 milyar dolar değerinde.
- Avustralya, 2020 yılında benimsediği doğalgaz merkezli ekonomik toparlanma planını sürdürüyor. Bu plan doğrultusunda Avustralya’da 12 bin 200 km uzunluğunda doğalgaz boru hattı projesi bulunuyor; ancak günümüzde bu projelerin yalnızca 600 km’lik bölümü inşa halinde. İnşa ve planlama aşamasındaki projelerin atıl varlık riski 18,6 milyar dolar değerinde.
- ABD’de, 2020 ile 2021 yılları arasında sivil toplum kuruluşları ve aktivistlerin muhalif duruşu ile yasal ve düzenleyici çerçevede yaşanan değişiklik sonucunda birçok yüksek profilli boru hattı iptal edildi. Ancak, günümüzde, ABD’de yaklaşık 47,6 milyar dolar değerinde botu hattının geliştirme aşamasında ve ABD’nin 2022 yılında dünyanın lider doğal gaz ithalatçısı olması öngörülüyor.
GEM araştırmacısı Baird Langenbrunner, “2021’de doğalgaz boru hatları geliştirmede yaşanan durağanlık, ne yazık ki, doğalgazın iklim krizine yaptığı katkının kabulünden ziyade salgın ile ilgiliydi. Geleceğe baktığımızda, planlama aşamasındaki yaklaşık yarım trilyon dolarlık doğalgaz boru hattı projesi, dünya yenilenebilir kaynaklara geçtiğinde atıl varlık haline geleceğinden, ekonomik olarak hiçbir anlam ifade etmiyor” dedi.
