Suudi Arabistan ve diğer fosil yakıt üreticisi devletler, başta fosil yakıtlardan uzaklaşma kararı olmak üzere, COP28 BAE Mutabakatı ile ilgili metinler üzerindeki ilerlemeyi durdurmayı başardı.
COP29’da ülkeler iklim finansmanı anlaşması için yoğun bir çaba sarf ederken, gelişmekte olan ülkelerin, 2035 yılına kadar düşük karbonlu bir ekonomiye geçmelerine ve aşırı hava koşullarının etkileriyle başa çıkmalarına yardımcı olmak için yılda en az 1,3 trilyon dolar fon alması konusunda fikir birliğine varıldı. Ancak bunun yalnızca 300 milyar doları gelişmiş ülkelerden hibe ve düşük faizli kredilerle gelecek.
Zirvede ele alınan bir başka önemli konu ise geçtiğimiz yıl COP28’te kabul edilen fosil yakıtlardan uzaklaşma kararının bir adım daha öteye taşınmasıydı. Ancak ülkeler bu konuda bir anlaşmaya varamadı. Suudi Arabistan müzakerelerin bu alanında önemli bir engel teşkil etti.
Ülkeler, fosil yakıtlardan uzaklaşmayı da içeren, Küresel Stok Değerlendirmesi sonuçlarının uygulanması ve adil geçiş çalışma programı hakkındaki müzakereleri 2025’de gerçekleşecek Bonn toplantıları ve COP30’a (Brezilya) taşıma kararı aldı.
Cumartesiyi Pazara bağlayan gece yayımlanan Küresel Stok Değerlendirmesi taslağında fosil yakıtlardan uzaklaşma ifadesi açıkça yer almamıştı. Suudi Arabistan ve müttefikleri böyle bir ifadeye en başında beri karşı çıkıyor.
Bunun yerine, sadece uzaklaşma taahhüdünün verildiği 28. paragraf referans alınmıştı: “1,5 derece hedefiyle uyumlu olarak seragazı emisyonlarında derin, hızlı ve sürdürülebilir azaltımlara ihtiyaç duyulduğunu yeniden teyit eder ve [ülkeleri] 28. paragrafta belirtilen küresel çabalara katkıda bulunmaya çağırır.” Metin ayrıca, “geçiş yakıtı” olarak adlandırılan fosil gazı da destekledi: “Geçiş yakıtlarının enerji güvenliğini sağlarken enerji geçişini kolaylaştırmada rol oynayabileceğini yeniden teyit eder.” Ancak bu taslak metin kabul görmedi ve tartışmalar 2025’teki müzakerelere devredildi.
Oil Change International baskı grubundan Romain Ioualalen, “Suudi Arabistan ve diğer fosil yakıt üreten ülkelerin, fosil yakıtlarla ilgili dönüm noktası niteliğindeki COP28 anlaşmasını zayıflatmak için ellerinden gelen her şeyi yapacakları ilk günden itibaren açıktı. COP29’da enerji dönüşümüne yönelik eylemi sulandırmak için engelleyici taktikler uyguladılar” dedi.