SHURA’nın açıkladığı yeni bir rapora göre 2020 ila 2030 yılları arasında enerji verimliliği, elektirifikasyon ve dağıtık enerjiyi hayata geçirmek için 54 milyar dolar yatırım gerekiyor. Çalışma, 2030 yılında enerji verimliliğiyle 18 milyon hanenin elektrik tüketimine eşdeğer tasarruf sağlanabileceğini ortaya koyuyor.
COVID-19 döneminde enerji dönüşümü ve temiz enerji kaynaklarına erişimin önemi artarken SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi Türkiye’nin enerji verimliliği potansiyelini gelecek 10 yıl için değerlendiren raporunu açıkladı.
Rapora göre, 2020 ila 2030 yılları arasında enerji verimliliği, elektirifikasyon ve dağıtık enerjiyi hayata geçirmek için 54 milyar dolar yatırım gerekiyor. Yatırımlarla Baz senaryoda 459,2 TWh olan 2030 yılı elektrik talebi, SHURA senaryosunda 416,9 TWh seviyesine düşüyor. 2030’da 18 milyon hanenin harcadığı kadar elektrik, yani net 42,3 TWh tasarruf edilebilir. Enerji verimliliği teknolojilerinin uygulanması için 2030 yılında harcanan 1 dolar karşılığında yatırımcıya sağlanan mali fayda ise 1,2 ila 1,5 dolar arasında.
Raporda enerji verimliliğinin, mali faydasının yanı sıra elektrik üretiminde yenilenebilir enerjinin payını artırma, karbondioksit emisyonlarını azaltma, kömür ve doğagaza olan talebi Baz senaryoya kıyasla azaltarak enerji tedarik güvenliğini güçlendirme gibi faydalar sağlayacağı vurgulanıyor.
“Türkiye Elektrik Sistemi İçin En Ekonomik Katkı: Enerji Verimliliği ve Yeni İş Modelleri” raporunda enerji verimliliği ile ilgili yapılabilecek yatırımlarla ilgili öneriler ve enerji verimliliğinin sağlayacağı faydalar yer alıyor.
Düzenlenen lansmana Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkanı Dr. Oğuz Can ile TÜSİAD Enerji Çalışma Grubu Başkanı Kıvanç Zaimler ve Uluslararası Enerji Ajansı Kıdemli Analisti Heymi Bahar katıldı.
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi Yönlendirme Komitesi Başkanı Selahattin Hakman, “Enerji verimliliği teknoloji ve çözümlerinin çeşitliliği, maliyetlerinin düşük olması ve enerji dönüşümünün hızlanması için getirdiği birçok faydayla ön plana çıkıyor. Enerji verimliliği, yenilenebilir enerji kaynaklarının yanı sıra ülkemizin en başta gelen yerli enerji kaynaklarından biri” dedi.
Enerji verimliliğinin tüm stratejilerin merkezinde yer aldığına dikkat çeken SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi Direktörü Dr. Değer Saygın ise “Enerji verimliliği yerli ve geri ödeme açısından bakıldığında düşük maliyetli bir kaynak olarak ilk seçenek. Tedarikten tüketime, elektrik sektörünün tüm değer zincirinde incelediğimiz teknolojilere yapılan yatırıma baktığımızda, bu yatırımlar sayesinde elde edeceğimiz enerji tasarrufu net fayda sağlayarak 2030 yılındaki tasarruf potansiyelinin %80’ine denk gelecek” açıklamasını yaptı.
Saygın, raporun amacını “Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı 2017-2023’ün devamındaki Türkiye’nin enerji verimliliğinin teknik ve ekonomik potansiyelinin 2030 yılına kadar değerlendirilmesi, hayata geçirilmesi için gerekli olan mevzuat, iş, politika ve finansman modellerinin belirlenmesi ve bu modellerin ticarileşme potansiyelinin analiz edilmesi” şeklinde özetledi.
2030’da Yılda 42,3 TWh Net Elektrik Tasarrufu Sağlanabilir
Rapor, “SHURA” ve “Baz” olmak üzere iki ana senaryo üzerinden hazırlandı. Baz senaryo, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın “Türkiye Elektrik Enerjisi Talep Projeksiyonu Raporu” temel alınarak oluşturuldu. SHURA senaryosu ise beş alanda 16 enerji verimliliği çözümünün enerji üretimi, iletim&dağıtımı ve 21 son tüketim alanında hayata geçirilmesiyle ulaşılacak yüksek enerji verimli bir senaryo. Baz senaryoda 2030 yılında elektrik talebi 459,2 TWh iken SHURA senaryosunda 416,9 TWh seviyesine gelebileceği gösterildi.
Buna göre 2030 yılında net 42,3 TWh tasarruf sağlanabilecek. Bu tasarruf Türkiye’deki 18 milyon hanenin veya tekstil ve ana metal sanayi sektörlerinin günümüzdeki toplam elektrik tüketimiyle eşdeğer. Büyük oranda enerji verimliliğini artıracak teknoloji ve önlemler sayesinde tasarruf edilebilecek. Ayrıca talep tarafında enerji tüketiminin yönetimi ve optimizasyonu gibi yöntemlerle önemli kazançlar sağlanacak.
Enerji verimliliği teknolojilerinin uygulanması için harcanan 1 dolar karşılığında yatırımcıya sağlanan mali fayda ise 1,2 ila 1,5 dolar arasında. Rapora göre, 2030 için hesaplanan yıllık toplam tasarrufu sağlayabilmek için gerekli enerji verimliliği teknolojilerinin %82’sinin maliyeti, elektrik tarifelerinden daha düşük. Söz konusu teknolojiler yatırımcıya doğrudan fayda sağlıyor. Maliyeti elektrik tarifesinden daha düşük olan enerji verimliliği teknolojileri aydınlatma, sanayide proses ısıtma ve soğutma, değişken hız sürücüsü uygulamaları ve dağıtık elektrik üretim teknolojileri olarak öne çıkıyor.
2020 ila 2030 Yılları Arasındaki Elektrik Üretimiyle İlgili CO2 Emisyon Artışı %5 İle Sınırlandırılabilir
SHURA senaryosunda belirlenen tasarruf potansiyeli doğalgazdan üretilen elektrik talebini de yaklaşık yarı yarıya indirirken ithal kömüre olan bağımlılığı ise %10 oranında azaltıyor. 2030 yılında elektrik santrallarının doğalgaz tüketimi elektrik talebinin azalmasıyla birlikte 8,7 milyar m3’e düşüyor. Doğalgaz tüketimindeki 8,7 milyar m3 net azalmanın 2030 yılında yaklaşık olarak 2,4 milyar dolar fayda sağlayacağı tahmin ediliyor.
Elektrik santrallarının kömür tüketimi SHURA senaryosunda %3 azalarak 108,2 milyon tona düşüyor. İthal kömüre olan bağımlılığın azalmasından gelen tasarruflar da doğalgaz tüketiminde azalmayla ortaya çıkan faydaya eklendiğinde toplam fayda 2,7 milyar dolara eşdeğer oluyor.
Elektrik sektörüyle ilgili yıllık CO2 emisyonları 2030 yılında, SHURA senaryosunda Baz senaryoya kıyasla 25,1 milyon ton azalıyor. Elektrik sektörü kaynaklı CO2 salımlarının günümüze oranla artışı %5’lik bir büyümeyle sınırlandırılabiliyor.
Verimlilik Yatırımları İçin Yerli Kaynaklar Kullanılmalı
SHURA senaryosunun hayata geçmesi için 2020-2030 döneminde 54 milyar dolar eşdeğerinde bir yatırıma ihtiyaç duyulacağı hesaplanıyor. Yatırım ihtiyacının 30 milyar dolarını enerji verimliliği, 11 milyar dolarını dağıtık üretim, 13 milyar dolarını ise elektrifikasyon oluşturuyor.
30 milyar dolar seviyesindeki enerji verimliliği yatırımlarının 15 milyar dolarını elektrikli ev aletleri, 5 milyar dolarını sanayideki enerji verimliliği yatırımları, 3 milyar dolarını akıllı evler, 2 milyar dolarını klimalar, 2 milyar dolarını yemek pişirme ve kalan 3 milyar dolarını ise diğer son tüketim alanları meydana getiriyor.
Raporda bu yatırımların özellikle Türkiye’de üretilen teknoloji ve ekipmanla yapılmasının dış ticaret bağımlılığının azaltılmasında önemli rol oynayacağı vurgulanırken şu ifadelere yer veriliyor: “Daha fazla yenilenebilir enerji payına sahip ve enerji verimliliği artan bir sektör için gerekli teknoloji ve hizmetlerin tedarik edilmesi mevcut istihdam seviyesini de artıracak. Daha temiz kaynaklardan enerji sağlayan sanayi daha düşük maliyetli ve değer zincirinde daha az emisyonlu ürünleri piyasaya sunacak. Aynı zamanda ülkenin ihracat gücüne de destek sağlayabilecek.
Ekonomik faydalarının yanında, enerji verimliliği hava kirletici emisyonların azaltılmasına da büyük oranda katkı sağlayacak. Enerji verimliliği ayrıca Türkiye’nin doğalgaz gibi yerli kaynaklarının kullanımını daha etkin kılarak Türkiye’nin enerji ihtiyacını daha uzun yıllar karşılamasını destekleyecek.”
Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
