Polonya hükümetinin ve madenci sendikalarının 2049 itibarıyla madenleri devre dışı bırakmaya yönelik dönüm noktası niteliğinde bir planı kabul etmesiyle ülke, kömüre olan yoğun bağımlılığını sona erdirmeye yaklaştı.
Anlaşma, Polonya’nın Avrupa Birliği (AB) iklim hedeflerine ulaşma yolunda ilerlediğini gösteriyor.
Varşova daha önce AB’nin 2050’ye kadar net sıfır karbon emisyonu hedefini reddetmiş ve geçişi yapmak için daha fazla zamana ihtiyacı olduğunu söylemişti. Ayrıca, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in bloğun seragazı emisyonlarının azaltım oranını %40’tan % 55’e yükseltmeye yönelik 2030 hedefi önerisiyle ilgili endişelerini dile getirmişti.
Enerji ihtiyacının %80′ kömürden sağlayan Polonya, fosil yakıta en çok bağımlı AB üyeleri arasında yer alıyor ve geçim kaynaklarını kaybetmekten korkan 80 bin kömür madencisi var.
Ancak sendikalar, son madenin kapatılacağı 2049 yılına kadar kömür sektörünün sübvansiyonlarla ayakta kalmasını sağlayacak bir hükümet planını kabul etti.
Kömür Madencileri Dayanışma Sendikası Başkanı Dominik Kolorz, Polonya’nın güneyindeki kömür merkezi Katowice’de gazetecilere “Polonya Cumhuriyeti tarihindeki en önemli endüstrilerden birinin tasfiyesini imzaladık” dedi.
Muhafazakar, Hukuk ve Adalet (PiS) partisi hükümetinin devlet varlıklarından sorumlu bakan yardımcısı Artur Sobon, kömürden çıkış planını “Polonya madencilik ve enerji endüstrisinin dönüşümü için adil bir yol” olarak nitelendirdi.
Sendikalar başlangıçta kömürün aşamalı olarak kaldırılması hedefinin 2050’den 2060’a geri çekilmesini istemişlerdi ve hızlı bir şekilde kapanan madenlerin korkunç ekonomik ve sosyal sonuçları olacağı konusunda uyarmışlardı.
Kömür sektöründeki istihdam, madencilerin ve ailelerinin hâlâ güçlü bir oy bloğu olduğu 38 milyonluk Polonya’da siyasi olarak hassas bir konu.
“Kömür madenlerinde çalışan hiç kimse işini kaybetmeyecek,” diyen Kolorz, anlaşmanın madencilerin emekli olana kadar istihdam edilmesini veya erken işten çıkarmalar durumunda kıdem paketlerini garanti ettiğini açıkladı.
Fiyatlar nedeniyle zarar gören sektör, koronavirüs krizinin tetiklediği düşük taleple daha güçlü sorunlarla yüzleşti.
Avrupa’nın en büyük kömür şirketlerinden biri olan ve Polonya devleti tarafından işletilen PGG, geçen yıl 400 milyon zlotiden fazla (107 milyon eurodan fazla) zarar bildirirken, medya raporları şirketin bu yıl en az 2,7 milyar zloti gelir kaybettiğini gösteriyor.
Bu hafta yüzlerce madenci, hükümet politikalarını protesto etmek için vardiyalarının sona ermesinin ardından yeraltında kalarak greve katıldı.
Bu arada çevre grupları, hükümetin Avrupa Komisyonu’nun onayını gerektiren bir devlet yardımı kararı olan “taş kömürü madenciliği şirketlerinin istikrarını sağlamak için” mevcut üretimi finanse etmeye devam etme niyetini sorguladı.
Climate Home News’e göre, belgede Komisyon planı onaylayana kadar anlaşmanın yürürlüğe girmeyeceği belirtiliyor.
