;
Bilim

Kuzey Buz Denizi İlk Kez Ekim’de Donmadı

Kuzey Kutbu dünyanın geri kalanından ortalama iki kat daha hızlı ısınıyor. Bilim insanları bu nedenle, Arktik’teki ana buzulları oluşturan Laptev Deniz’nin her yılın Ekim ayında donmasına rağmen, bu yıl ilk kez donmadığını açıkladı.

Arktik Okyanusu’nda yer alan ve Kuzey Buz Denizi’ndeki ana buzulları oluşturan Laprev Denizi, uydu ile gözlenmeye başlandığından bu yana ilk kez ekim ayı sonlarında donmaya başlamadı.

Kutup bölgesinde yaşanması olası zincirleme etkiler konusunda uyarıda bulunan bilim insanları gecikmenin, Rusya’nın kuzeyinde olağandışı bir şekilde uzun süren sıcaklıktan ve Atlantik sularının istilasından kaynaklandığını açıkladı.

Bununla birlikte bölgedeki okyanus sıcaklıkları, rekor kıran bir sıcak hava dalgasını takiben, kısa süre önce ortalamanın 5 derece üzerine çıktı.

ABD’de yer alan Colorado Eyalet Üniversitesi’nden iklim bilimci Zachary Labe, “Sibirya Arktik bölgesinde şu ana kadar donma olmaması daha önce hiç görülmedi. 2020, hızla değişen Kuzey Kutbu ile tutarlı bir başka yıl. Seragazlarında sistematik bir azalma olmazsa, ilk ‘buzsuz’ yazımızı yaşama ihtimali 21. yüzyılın ortalarına kadar artmaya devam edecek” ifadelerini kullandı.

Daha önce yapılan bir araştırma Sibirya’da sıcak hava dalgasının endüstriyel ve tarımsal faaliyetlerden kaynaklanan emisyonlar nedeniyle en az 600 kat daha güçlendiğini ortaya koydu. Haziran ayında Dünya’nın en soğuk bölgesi olan Sibirya’da art ardına sıcaklık rekoru kırılmış ve Haziran aylarında ortalama sıcaklığın 9 derece olduğu Yakutsk’ta termometreler 38 dereceyi göstermişti. Bölgede çıkan orman yangınları ise hâlâ birkaç noktada sürüyor.

Öte yandan Labe, Arktik’te buz oluşumunu yavaşlatan tek faktörün artan hava sıcaklığı olmadığını belirtti. Labe iklim değişikliğinin aynı zamanda daha ılık Atlantik akıntılarını Kuzey Kutbu’na doğru ittiğini ve sıcak derin sular ile soğuk yüzey arasındaki olağan tabakalaşmayı bozduğunu söyledi.

ABD Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi’nde kıdemli araştırma bilimcisi Walt Meier ise Artktik’teki buz kaybının uydu kayıtlarının başladığı 1979’dan bu yana rekor seviyelerde yükseldiğini açıkladı.

Meier, “Özellikle 2007′ başlayan ve günümüzde devam eden Kuzey Kutbu’ndaki eski buzun çoğunun artık kaybolduğunu ve yerlerini daha ince mevsimsel buzlara bıraktığını gördük. Ortalama buz kalınlığı genel olarak 1980’lerdekinin yarısına düştü” dedi.

Meier, Kuzey Kutbu’nun ilk buzsuz yazını yaşayana kadar düşüş eğiliminin devam edeceğini belirterek, “Veriler ve modeller, bunun 2030 ile 2050 arasında gerçekleşeceğini öne sürüyor” açıklamasını yaptı.