2020’nin dünya genelindeki en sıcak yıl olacağı tahmin edilirken, Sibirya’da Ocak ayından beri anormal sıcaklıklar kaydediliyor. Bölgedeki yüksek sıcaklıklar orman yangınları, petrol sızıntısı ve güve istilası ile ilişkilendirildi.
Haber: Damian Carrington
Çeviri: Çisil Sevinç
İklim bilimcilere göre, Sibirya’da uzun süredir yaşanan sıcak hava dalgası oldukça endişe verici. Anormal sıcaklıklar orman yangınları, devasa bir petrol sızıntısı ve ağaç yiyen güve istilası ile ilişkilendiriliyor.
Sibirya sıcağı, koronavirüs küresel salgını sonucu geçici olarak düşen karbon emisyonlarına rağmen, küresel boyutta 2020 yılını dünyada ölçülen en sıcak yıl olmaya itiyor.
Kutup bölgelerindeki sıcaklıklar olabilecek en hızlı şekilde artıyor çünkü okyanus akıntıları kutuplara sıcaklık taşıyor ve bu da yansıtıcı buz ve karların erimesine sebep oluyor.
Kuzey kutup dairesinde yer alan Rus şehirlerinde, Nizhnyaya Pesha’nın 9 Haziran’da 30 dereceye yükselmesi ve genellikle yılın bu zamanında gündüz sıcaklığı 0 derece civarında seyreden Khatanga’da 22 Mayıs’ta 25 derece ölçülmesiyle rekor seviyede anormal sıcaklıklar kaydedildi. Khatanga’nın önceki rekoru 12 derece olarak ölçülmüştü.
AB iklim değişikliği gözlemleme kurumu Copernicus İklim Değişikliği Servisi’ne (C3S) göre, Sibirya bölgelerindeki yüzey sıcaklıkları Mayıs ayında ortalamanın 10 derece üzerinde seyretti.
Danimarka Meteoroloji Enstitüsü’nden Martin Stendel, Mayıs ayında Sibirya’nın kuzeybatısında ölçülen anormal sıcaklıkların insanların sebep olduğu küresel ısınma faktörü olmasaydı 100 bin yılda bir meydana gelecek türden bir gelişme olacağını belirtti.
C3S’de kıdemli bilim insanı Freja Vamborg, “Bu hiç şüphesiz alarma geçirici bir işaret, ancak Sibirya’da yalnızca Mayıs ayında anormal sıcaklıklar gözlemlenmedi. Kış ve ilkbahar mevsimi boyunca yüzey hava sıcaklığının ortalama üzerinde yaşanıldığı dönemler sık sık tekrar etti.
Dünya bir bütün halinde ısınsa da, bu ısınma eşit bir şekilde dağılmıyor. Yüksek sıcaklık değişimi gözlemlenen Batı Sibirya bölgesi daha fazla ısınma eğilimine sahip. Bu yüzden, yüksek sıcaklık anormallikleri beklenmedik değil. Beklenmedik olan şey, ortalama üzerindeki anormal sıcaklıkların ne kadar süredir devam ettiği” şeklinde konuştu.
Rusya’daki Rosgidromet adlı hava durumu servisi başmeteoroloğu Marina Makarova ise, “Sibirya 130 yıldır kaydedilen en sıcak kışını geride bıraktı. Ortalama sıcaklıklar mevsim normallerinin 6 derece üzerinde seyretti” dedi.
Berkeley Dünya projesine liderlik yapan bilim insanı Robert Rohde, 2020’de Rusya genelinde rekor sıcaklıklar deneyimlendiğini ve Ocak – Mayıs arası dönemde ortalamanın 1951-1980 ortalamasına kıyasla 5.3 derece yüksek olduğunu belirtti.
Aralık ayında anormal sıcaklıklar hakkında yorum yapan Rusya devlet başkanı Vladimir Putin, “Kuzey kutup dairesinde bazı şehirlerimiz donmuş topraklar üzerine kurulu. Buzlar erimeye başlarsa, sonuçların nasıl olacağını tahmin edebilirsiniz. Bu çok ciddi bir durum” demişti.
Donmuş toprakların çözülmesinin sebepleri arasında, Putin’in Sibirya’da olağanüstü hâl ilan etmesine sebep olan dizel yakıt sızıntısı bulunuyor. Sızıntının sebebi operatörlere göre depolama tankı desteklerinin aniden batması olsa da, yeşil gruplara göre asıl sebep eskiyen ve zayıf inşa edilen altyapı.
Yüz binlerce hektarlık Sibirya ormanları orman yangınlarının etkisinde. Çiftçiler genellikle ilkbaharda bitki örtüsünü temizlemek için ateş yakıyorlar ve yüksek sıcaklıkların ve güçlü rüzgarların birleşmesi yangınların kontrolden çıkmasına neden oluyor.
Larvalarının kozalaklı ağaçlarla beslendiği Sibirya ipek güvesi sürüleri, yükselen sıcaklıklar yüzünden çok hızlı bir şekilde büyüyor. Güve uzmanı Vladimir Soldatov, “Hiç bu kadar hızlı büyüyen ipek güveleri görmemiştim” dedi.
Soldatov, ağaçların iğnelerine zarar veren larvalardan dolayı yangınlara karşı daha duyarlı hale gelen ormanları bekleyen trajik sonuçlar konusunda uyarıda bulundu
Haberin aslında buradan ulaşabilirsiniz.
