;
Bilim

Grönland’daki Buz Tabakası Erimesi Geri Döndürülemez Seviyeye Yaklaşıyor

Yeni bir araştırmaya göre Grönland buz tabakasında, deniz seviyesindeki 1-2 metre yükselmeye eşdeğer buz eriyebilir.

Yeni bir araştırmaya göre, Grönland buz tabakasının önemli bir kısmı dönüşü olmayan bir noktanın eşiğinde. Bundan sonra küresel ısınma durdurulsa bile erimenin hızlanması kaçınılmaz hale gelecek.

İklim krizinin neden olduğu yükselen sıcaklıklar, şimdiden trilyonlarca ton Grönland buzunun okyanusa dökülmesine neden oldu. Buz tabakasının tamamen erimesi, sonunda küresel deniz seviyesini 7 metre yükseltebilir.

Yeni analiz, Grönland’ın en büyük beş havzasından biri olan ve en hızlı eriyen Jakobshavn havzasındaki 140 yıllık buz tabakası yüksekliği ve erime oranlarında kritik eşik uyarı sinyallerini tespit etti.

Araştırmayı Norveç Arktik Üniversitesi’nden Martin Rypdal ile gerçekleştiren Almanya’daki Potsdam İklim Etkisi Araştırma Enstitüsü’nden Niklas Boers “Eşikteyiz ve her yıl olduğu gibi devam eden karbondioksit emisyonları, kritik eşiğin geçilme olasılığını katlanarak artırıyor. Bu aşama geçilmiş olabilir, ancak net değil. Sonuçlarımız yakın gelecekte önemli ölçüde artmış erime olacağını gösteriyor ve bu endişe verici” dedi.

Boers, 1-2 metrelik deniz seviyesi artışına eşdeğer buzun muhtemelen eriyeceğini söyledi, ancak bu yüzyıllar sürecek ve tüm buz tabakasının erimesi bin yıl alacak. “Grönland buz tabakasının orijinal yüksekliğine geri dönmek için muhtemelen sıcaklıkları sanayi öncesi seviyelerin altına çekmek zorunda kalacağız” dedi.

Yeni araştırma Grönland’ın yalnızca bir bölümünü inceledi, ancak Boers prensipte dev buz tabakasının diğer bölümlerinden farklı olması için hiçbir neden olmadığını söyledi: “Grönland’ın birçok yerinde meydana gelen bir değişim görüyor olabiliriz, ancak kesin olarak bilmiyoruz, çünkü diğer parçalar için yüksek kaliteli verilere sahip değiliz” dedi.

Ağustos 2020’deki medya raporları, Grönland buz tabakasının geri dönüşü olmayan noktayı çoktan geçtiğini öne sürdü, ancak bilim insanları bunun araştırmanın yanlış bir yorumu olduğunu söyledi. 2019’da bilim insanları, dünyanın bir dizi iklim kritik eşiğini çoktan geçmiş olabileceği konusunda uyardı.

ABD’de Proceedings of the National Academy of Sciences’da yayımlanan yeni çalışmada, 1880’den beri buz tabakasının yükselme ve erime oranlarını yeniden yapılandırmak için sıcaklık kayıtları, buz çekirdekleri ve modelleme kullanıldı. Bu zaman serisindeki değişiklikler, buz tabakasının erimeden kurtulma kabiliyetinin hızla azaldığını göstererek uyarı sinyallerini ortaya çıkarıyor.

Azalan buz tabakası yüksekliğinin neden olduğu geri bildirim döngüsü en büyük faktör gibi görünüyor, ancak diğer geri bildirimler bunu nötrleştirmede rol oynayabilir. Bunlar arasında kıyı buzullarının incelmesi, daha fazla buzun denize kaymasına izin verilmesi ve buz tabakasının daha koyu yüzeyini açığa çıkaran ve daha sonra güneşten daha fazla ısı emen taze beyaz kar düşmelerinin azalması yer alıyor. Ancak daha yüksek sıcaklıklar, bazı buz kayıplarını önleyerek daha rutubetli havaya ve daha fazla kar yağışına da neden olabilir.

Boers, Grönland buz tabakasının dinamiklerinin çok karmaşık olduğunu ve bir taşma noktası geçildiğinde kesin bir tarihi tahmin etmek için bugünün eksik bilgisini kullanmanın yanlış bilgi vereceğini söyledi.

Bilim insanları, Grönland buz tabakasının daha iyi izlenmesinin gerekli olduğunu söylediler. Boers, “Buz tabakasının mevcut istikrarını ve gelecekteki evrimini belirleyen farklı olumlu ve olumsuz geri bildirim mekanizmalarının karşılıklı etkileşimini acilen daha iyi anlamamız gerekiyor” dedi.