Bilim insanları, iklim kriziyle mücadele için acil eylem ihtiyacı göz önüne alındığında, COP28’in fosil yakıtlardan aşamalı çıkış çağrısında bulunmamasının “yıkıcı” ve “tehlikeli” olduğunu söyledi.
BM iklim zirvesi fosil yakıtlardan “uzaklaşma” çağrısında bulunan bir uzlaşma anlaşmasıyla sona erdi. Daha güçlü bir terim olan “aşamalı çıkış”, Dubai’de müzakere yapan 198 ülkeden 130’u tarafından desteklendi ancak Suudi Arabistan da dahil olmak üzere petrol devletleri tarafından engellendi. Anlaşma, 30 yıllık iklim müzakerelerinde iklim krizinin temel nedeni olan fosil yakıtlara ilk kez atıfta bulunması nedeniyle alkışlandı. Ancak bilim insanları, anlaşmanın birçok boşluk içerdiğini ve iklim acil durumunun ciddiyetine uymadığını aktardı.
ABD’deki Pensilvanya Üniversitesi’nden iklim bilimci ve jeofizikçi Prof. Michael Mann, “Fosil yakıtlardan aşamalı çıkışa yönelik bir anlaşmanın olmaması yıkıcıydı” derken şöyle devam etti: “Fosil yakıtlardan ‘uzaklaşmak’ oldukça zayıf bir adım. Bu, diyabet teşhisi konulduktan sonra doktorunuza ‘tatlıdan uzaklaşacağınıza’ söz vermek gibi bir şey.”
Nature bilim dergisinin baş editörü Dr. Magdalena Skipper ise şunları söyledi: “Bilim açık: Fosil yakıtlar ortadan kalkmalı. Dünya liderleri bu gerçeği kabul etmezlerse hem halklarını hem de gezegeni hayal kırıklığına uğratacaklar.
Bilim insanları, anlaşmadaki boşlukların, fosil yakıtların yakılmasından kaynaklanan emisyonları yakalamak için karbon yakalama ve depolamayı “hızlandırma” çağrısını da içerdiğini ve bu seçeneğin en iyi ihtimalle küçük bir rol oynayabileceğini söyledi.
Imperial College London’dan iklim bilimci Dr. Friederike Otto şunları söyledi: “Fosil yakıtlar kullanımdan kaldırılana kadar, dünya daha tehlikeli, daha pahalı ve daha belirsiz bir yaşam alanı olmaya devam edecek. Son metindeki her belirsiz fiil, her boş vaatle milyonlarca insan daha iklim değişikliğinin ön saflarına girecek ve pek çoğu ölecek.”
Exeter Üniversitesi’nde kutup bilimcisi Prof. Martin Siegert şunları söyledi: “Bilim son derece açık. COP28’in fosil yakıt tüketimini durdurmaya yönelik net bir beyanda bulunmaması, gezegenimiz ve geleceğimiz için bir trajedi. Dünya, COP’un bununla başa çıkma konusundaki tepkisinden daha hızlı ve daha güçlü bir şekilde ısınıyor.”
Lancaster Üniversitesi’nden karbon ayakizi uzmanı Prof. Mike Berners-Lee ise, COP28 anlaşmasının, fosil yakıt endüstrisinin hayalindeki sonuç olduğunu söyledi ve ekledi: “Çünkü ilerleme gibi görünüyor ama değil.”
