Yeni bir araştırmanın sonuçlarına göre iklim ile ilgili 78 terimin arama sonuçlarına verilen her beş reklamdan biri fosil yakıt şirketlerine ait.
Fosil yakıt şirketleri ve onlarla yakın çalışan firmalar, kampanyacıların “endemik yeşil badana” örneği olduğunu söylediği Google arama sonuçlarına benzeyecek şekilde tasarlanmış reklamlara en çok harcama yapanlar arasında yer alıyor.
The Guardian, kirletici endüstrilerin lobicilik çabalarını izleyen bir düşünce kuruluşu olan InfluenceMap ile işbirliği halinde, iklimle ilgili 78 terim için Google arama sonuçlarında sunulan reklamları analiz etti.
Sonuçlar, araştırmada görülen beş reklamdan birinin -toplamda 1.600’den fazla- fosil yakıtlara önemli ilgi duyan şirketler tarafından yerleştirildiğini gösteriyor.
Reklam verenler, bir kullanıcı belirli terimleri sorguladığında, reklamlarının arama motorunda görünmesi için ödeme yapıyor. Reklamlar, görünüm olarak “sıradan arama” sonuçlarına çok benzedikleri için işletmelere çekici geliyor: 2020 anketindeki kullanıcıların yarısından fazlası, ücretli bir listeleme ile normal bir Google sonucu arasındaki farkı anlayamadıklarını bildirdi.
ExxonMobil, Shell, Aramco, McKinsey ve Goldman Sachs, arama terimlerinde ilk 20 reklam veren arasında yer alırken, diğer bazı fosil yakıt üreticileri ve finansörleri de reklam verdi.
InfluenceMap’te kıdemli veri analisti Jake Carbone şunları söyledi: “Google, fosil yakıtların sürekli kullanımında çıkarı olan grupların, insanların kendilerini eğitmeye çalışırken kullandıkları kaynakları etkilemek için ödeme yapmasına izin veriyor. Petrol ve gaz sektörü, iklim değişikliği bilimine itiraz etmekten uzaklaştı, bunun yerine karbonsuzlaştırma konusundaki kamuoyu tartışmalarını kendi lehine etkilemeye çalışıyor.”
Petrol devi Shell’in reklamları – toplamda 153 adet sayıldı – “net sıfır” aramalarının %86’sında göründü. Birçoğu, 2050 yılına kadar net sıfır şirket olma taahhüdünü destekledi ve kendisini 1,5 derecelik bir ısınma hedefiyle hizaladı.
Bununla birlikte, bir Carbon Brief analizine göre, Shell’in net sıfır stratejisi büyük ölçüde karbon tutma ve dengelemeye dayanıyor: “Son derece iddialı çerçevesine rağmen aslında aynı kalıyor.”
Shell’in bir sözcüsü şunları söyledi: “Shell’in hedefi, 2050 yılına kadar topluma ayak uydurarak net sıfır emisyonlu bir enerji işi haline gelmek. Kısa, orta ve uzun vadeli yoğunluk ve mutlak hedeflerimiz, Paris Anlaşması’nın daha iddialı 1,5 derece hedefi ile tutarlı.”
2020’de fosil yakıt endüstrisine yaklaşık 19 milyar dolarlık kredi sağlayan Goldman Sachs, en yüksek üçüncü reklam sayısına sahipti. Bankanın reklamları, “yenilenebilir enerji” için yapılan 10 aramanın neredeyse altısında göründü ve birçoğunun “sürdürülebilir finansa sürekli bağlılığını” vurguladı.
Danışmanlık firması McKinsey’in reklamları, “enerji geçişi” için yapılan 10 aramanın sekizinden fazlasında ve “iklim tehlikeleri” için yapılan her 10 aramadan dördünde göründü. Reklamlarında şu ifadeler yer aldı: “McKinsey, sürdürülebilirliği geliştiren inovasyon ve büyüme konusunda müşterilerle birlikte çalışıyor.”
Sürdürülebilir yatırım konusundaki çalışmalarının yanı sıra şirket, fosil yakıt müşterilerinden önemli gelirler elde ediyor. New York Times’a göre, son yıllarda McKinsey dünyanın en çok kirleten 100 şirketinden 43’üne danışmanlık yaptı.
McKinsey’in bir sözcüsü, şirketteki bir yönetici ortak tarafından yazılan ve “Hızlı geçiş için bu endüstrilerle beraber çalışmadan emisyon azaltımlarını sağlamanın hiçbir yolu yok” diye belirten bir yazıya işaret etti.
Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı olan, devlete ait Suudi petrol şirketi Aramco’nun “karbon depolama”, “karbon yakalama” ve “enerji geçişi” anahtar kelimeleriyle ilgili 114 reklamı vardı. Reklamlarının bir kısmı, şirketin “biyoçeşitliliği desteklediğini” ve “gezegeni koruduğunu” iddia etti.
Çevre hayır kurumu ClientEarth’te avukat olan Johnny White, kirletici endüstriler tarafından verilen reklamların daha güçlü düzenlenmesi için çağrıda bulundu: “Fosil yakıt şirketleri inanılmaz derecede karmaşık reklam kampanyalarına milyonlar harcıyor, bu nedenle gerçeği kurgudan ayırmak halk için gerçekten zor olabilir. Zarar verici boyutta, yeşil beyin yıkama salgın hale geldi – bunu ortadan kaldırmak için, tıpkı tütünde olduğu gibi, tüm fosil yakıt reklamlarını yasaklamamız gerekiyor.”
Analiz ayrıca, ödeme yapılmayan ancak Google’ın algoritması tarafından en alakalı sonuç olarak seçilen “ufak bilgi/haberlere” (snippet) de baktı. Guardian, “fracking (kırılma)” kelimesi için seçilen “snippet”in bir petrol ve gaz lobisi grubu olan Amerika Bağımsız Petrol Birliği’nin (IPAA) web sitesine bağlı olduğunu buldu.
IPAA sayfasında, “Fracking halk sağlığı için bir tehdit midir?” sorusuna yanıt olarak, “Hayır. Aslında, artan doğalgaz kullanımının … son yıllarda hava kalitesini önemli ölçüde iyileştirerek halk sağlığını iyileştirdiğine dair çok sayıda kanıt var” denildi.
Facebook’tan farklı olarak Google’ın herkese açık bir reklam kitaplığı yok, bu da platformdaki reklamları analiz etmenin zor olduğu anlamına geliyor. AB ve İngiltere’de Google, yalnızca doğrudan politikacılardan veya siyasi partilerden bahseden veya bir referandum sorusu içeren reklamlar hakkında kapsamlı veriler sağlar.
Google sözcüsü şunları söyledi: “Yakın zamanda, iklim değişikliğini inkar etmeye teşvik eden reklamları açıkça yasaklayacak yeni bir politika başlattık. Bu politika, enerji şirketleri ve finans kurumları da dahil olmak üzere tüm reklam verenler için geçerli ve ihlal edici içerik barındıran tüm reklamları engelleyeceğiz veya kaldıracağız. Reklam etiketlerinin göze çarpan ve ücretsiz sonuçlardan ayırt edilebilir olma konusundaki yüksek standartlarımızı karşıladığından emin olmak için hem mobil hem de masaüstünde kapsamlı kullanıcı testlerine bakıyoruz.”
ExxonMobil’in bir sözcüsü ise şunları söyledi: “ExxonMobil, iklim biliminin gelişimine onlarca yıldır katkıda bulundu ve çalışmalarını kamuya açık hale getirdi. Ve bilim camiasının iklim değişikliği anlayışı geliştikçe, ExxonMobil buna göre yanıt verdi.”
Aramco ve Goldman Sachs ise yorum taleplerine yanıt vermedi.
