BM Genel Sekreteri António Guterres, koronavirüs salgınının yüz yüze toplantılara hâlâ izin vermemesi ve daha fazla gecikmenin bir seçenek olmaması nedeniyle Kasım ayındaki COP26 iklim zirvesine hazırlanmak için kritik müzakerelerin sanal olarak yapılması gerekeceğini söyledi.
Bu şekilde BM iklim müzakereleri çevrimiçi olarak ilk kez gerçekleşecek. Bağlantı ve kapsayıcılık konusundaki endişelerini defalarca dile getiren gelişmekte olan ülkelerin çoğunluğu uzun süredir direniyordu.
Guterres, “COVID-19 nedeniyle toplantıların olağan programının gerçekleşmesi pek olası değil. COP26 için hazırlık müzakerelerinin sanal olarak gerçekleşmesi gerekecek. Pandeminin, Glasgow’a giden önemli yolda birlikte çalışmamızı engellemesine izin veremeyiz” dedi.
Hazırlık müzakerelerine nasıl ev sahipliği yapılacağına dair nihai kararın, BM İklim Değişikliği Yönetici Sekreteri Patricia Espinosa ve coğrafi temsili sağlayan bir dizi üst düzey diplomattan oluşan BM İklim Değişikliği bürosu tarafından alınması bekleniyor. Bir sonraki büro toplantısı ay sonunda planlanıyor.
COP Başkanı Alok Sharma, “İklim krizi yaklaşıyor. COP26 öncesinde hazırlanmalıyız, böylece Glasgow’a bir anlaşma yapmaya hazır olarak varırız. Bu yıl son COP’un bir tekrarı olamaz” dedi.
Hazırlık görüşmeleri için çevrimiçi müzakerelere geçiş, Kasım ayında Glasgow, İngiltere’de yapılacak olan COP26 zirvesinin planlanmasıyla ilgili soruları gündeme getiriyor. BM ve Birleşik Krallık yetkilileri, bir dizi senaryo üzerinde çalışıyorlar ve Glasgow’da yüz yüze görüşmeler yapılması konusunda bir ısrar var.
Her ülkenin COP26’ya kadar iklim hedefini güçlendirmesi beklenirken, diplomatlar da Paris Anlaşması kural kitabındaki bir dizi çözülmemiş sorunu sonuçlandıracak.Bu, küresel bir karbon piyasası için bir dizi ortak kural üzerinde anlaşmayı ve ülkelerin aynı dönemi kapsayacak gelecekteki emisyon azaltım taahhütlerini de içeriyor. Yeni bir küresel karbon piyasası için kurallar 2018’de kararlaştırılacaktı. Anlaşmadaki gecikmeler, karbon piyasaları için derin bir belirsizlik yarattı.
Şimdiye kadar, müzakereciler çevrimiçi olarak yalnızca gayri resmi tartışmalara katıldılar, ancak Aralık 2019’da İspanya’nın Madrid kentinde yapılan görüşmelerden bu yana resmi bir görüşme gerçekleşmedi.
COP26 konferansı öncesinde hazırlık görüşmeleri COVID-19 yüzünden şimdiden iki kez ertelendi. Başlangıçta Haziran 2020’de Almanya’nın Bonn kentinde yapılacak olan görüşmeler, sonbaharda görülen ikinci dalganın ardından Ekim’e ertelenmişti. Toplantıyı yeniden planlamak için henüz tarih kararlaştırılmadı.
Bu yıl gerçekleşmesi tartışılan üçüncü tur müzakere planlarının gerçekleşip gerçekleşemeyeceği hâlâ belirsiz.
Bazı gelişmekte olan ülkeler şimdiye kadar sanal müzakerelere şiddetle karşı çıktı. Zayıf bağlantı, sınırlı çeviri seçenekleri ve elverişsiz zaman dilimleri görüşmelerin kapsayıcılığını tehdit ediyor. Angola Çevre Bakanlığı’nın iklim değişikliği direktörü Giza Gaspar Martins, hazırlık görüşmelerine çevrimiçi olarak ev sahipliği yapmanın “biraz sorunlu” olduğunu söyledi.
Martins, “İklim politikasında kapsayıcılık hassas ve gerekli. Özellikle dijital dünyanın doğası gereği kimseyi geride bırakamayız” derken, “gerçekleştirilmesi gereken çalışmayı daha fazla geciktiremeyiz” diye ekledi.
İngiltere lider iklim müzakerecisi Archie Young, Ekim ayında Climate Home’a verdiği bir röportajda, “sanal ortamda etkileşim kurma isteği” olduğunu, ancak “[ülkelerin] büyük çoğunluğunun müzakerelerin sanal bir ortamda yapılmasını istemediğini” söyledi.
BM yetkililerine, müzakerecilerin sanal müzakerelere katılmaları için dünyanın dört bir yanındaki ofisleri ve mekanları sunmaları ve katılımcıların sabit internet bağlantısına erişebilecekleri bölgesel merkezler oluşturmaları söylendi. Guterres, “zorluklar olacağını” kabul etti, ancak müzakerecileri “uyum sağlamaya” çağırdı. “Riskler başka türlü yapılamayacak kadar yüksek. Bu sorun ertelenmeye devam edemez. Politik bir karara ihtiyacımız var” derken, ülkelerin “esnekliği” ve İngiltere COP26 ekibinin ve BM iklim şefi Espinosa’nın “yaratıcı rehberliği” ile, kapsayıcı ve şeffaf bir şekilde adım atabileceklerini ifade ettii. Guterres aynı zamanda ofisinin süreci mümkün olan her şekilde destekleyeceğini sözlerine ekledi.
