Avrupa Birliği COP30’a eli boş gitmemek adına yeni iklim hedefini hızla kararlaştırmaya çalışırken, zirveye sayılı günler kala 1990 seviyelerine kıyasla 2040’a kadar emisyonları %90 oranında azaltmayı öngören hedefini esnetme kararı aldı…
Brezilya’da düzenlenecek COP30 zirvesine günler kala Avrupa Birliği ülkelerinin iklim bakanları Çarşamba sabahı 2040 yılı iklim hedefini yumuşatan bir ön anlaşmaya vardı.
Bakanlar 18 saati aşkın süren müzakerelerin ardından, 1990 seviyelerine kıyasla 2040’a kadar emisyonları %90 oranında azaltmayı öngören ancak bu hedefi esneten bir uzlaşma taslağına gayrı resmi destek verdi.
Polonya, Çekya ve Macaristan dâhil birkaç ülke plana karşı çıkacaklarını belirtse de, bu muhalefetin anlaşmayı engellemeye yetecek kadar güçlü olmadığı, zira anlaşmanın yürürlüğe girmesi için en az 15 üye devletin onayı gerektiği ifade edildi.
AB’nin dönem başkanlığını yürüten ve görüşmelere başkanlık eden Danimarka sözcüsü, “Siyasi bir anlaşma için bir temel oluşturduğumuza inanıyoruz,” dedi. Reuters’in gördüğü zayıflatılmış hedefe ait taslak metne göre, ülkeler %90’lık emisyon azaltım hedefinin %5’ine kadarını yabancı karbon kredileri satın alarak karşılayabilecek.
Bu durum, Avrupa sanayilerinin yerine getirmesi gereken emisyon azaltımını fiilen %85’e düşürerek, geri kalan kısmın Avrupa adına emisyonları azaltmaları için yabancı ülkelere ödeme yapılmasıyla telafi edilmesi anlamına geliyor.
İspanya ve Hollanda Hedefin Zayıflatılmasına Karşı Çıkıyor
Öte yandan AB, yeni iklim hedefini COP30 iklim zirvesine eli boş gitmemek için hızla kararlaştırmaya çalışıyor. Zirve öncesi konuşan İspanya Çevre Bakanı Sara Aagesen, “Çok şey tehlikede. Bu son derece karmaşık bağlamda bizim için hayati öneme sahip olan uluslararası liderlik konumumuzu riske atıyoruz” yorumunda bulundu.
Şüpheci ülkeleri ikna etme çabasının bir parçası olarak, taslak uzlaşma metninde AB’nin siyasi açıdan hassas başka iklim politikalarını da yumuşatacağı belirtildi. Bunlar arasında, yaklaşan AB karbon piyasasının başlatılmasının bir yıl ertelenmesi ve 2028’e kaydırılması da söz konusu.
Polonya ve Çekya, bu politikanın yakıt fiyatlarını artırabileceği endişesiyle karşı çıkıyor. Fransa ve Portekiz gibi ülkeler ise %5’lik karbon kredisi esnekliği talep ediyordu ve hatta Polonya ve İtalya bu oranı %10’a çıkarmak istiyordu. İspanya ve Hollanda ise hedefin daha fazla zayıflatılmasına karşı çıkan ülkeler arasında yer aldı,
Sanayinin ve Bazı Hükümetlerin Tepkilerine Direnilemedi
Avrupa Komisyonu, başlangıçta %90’lık bir emisyon azaltım hedefi ve en fazla %3 oranında karbon kredisi kullanımını önermişti. Hedefin bu şekilde seyreltilmesi, Avrupa’nın iddialı iklim gündemine karşı, sanayilerden ve bazı hükümetlerden gelen tepkileri yansıttığı düşünülüyor. Bu kesimler, iklim tedbirlerinin savunma ve sanayi öncelikleriyle birlikte finanse edilemeyeceği görüşünde. Nitekim Polonya İklim Bakanı Yardımcısı Yardımcısı Krzysztof Bolesta Salı günü yaptığı açıklamada, “Ekonomiyi yok etmek istemiyoruz. İklimi de yok etmek istemiyoruz. İkisini aynı anda korumak istiyoruz” dedi.
Polonya, İtalya, Çekya ve diğer bazı ülkeler, yüksek enerji maliyetleri, daha ucuz Çin ithalatı ve ABD tarifeleri nedeniyle zor durumda olan yerli sanayiler için fazla kısıtlayıcı buldukları gerekçesiyle, %90’lık orijinal hedefe karşı çıktılar. Buna karşılık, Hollanda, İspanya ve İsveç gibi ülkeler ise giderek kötüleşen aşırı hava olaylarını ve yeşil teknolojilerin üretiminde Çin’i yakalama gerekliliğini daha iddialı hedeflerin gerekçesi olarak gösterdi.
AB’nin bağımsız iklim bilimi danışmanları ise yabancı karbon kredilerinin satın alınmasının, Avrupa sanayilerine yapılması gereken yatırımları başka yönlere saptıracağı konusunda uyarıda bulundu.
