Avrupa Parlamentosu 17 Ocak Salı günü, bertaraf edilecek tüm atıkların yasaklanması da dahil olmak üzere, atık sevkiyatları için daha sıkı prosedürler ve kontrol önlemleri getiren yeni bir yasayı onayladı.
AB Parlamentosu’nun AB’nin atık sevkiyatı yönetmeliğine ilişkin raporu, 594 kabul, 5 aleyhte ve 43 çekimser oyla büyük çoğunlukla kabul edildi.
Yasa artık kabul edilmesinin son aşamalarına girmeye hazır ve bu yılın sonlarında Avrupa Parlamentosu ile AB üye devletleri arasında metnin nihai hale getirilmesi için yapılacak görüşmeler planlanıyor.
OECD verilerine göre, dünya çapında değiş tokuş edilen atık miktarı, 2018’de 182 milyon ton ticaretle sürekli artıyor.Eurostat’a göre, 2020’de AB dışı ülkelere 13 milyar euro değerinde 32,7 milyon ton atık ihraç eden AB, bu durumda merkezi bir rol oynuyor ve bu 2004’ten bu yana %75’lik bir artış gösteriyor.
Parlamentonun dosyayla ilgili raportörü olan Danimarkalı Parlamento Üyesi Pernille Weiss, “Atıkları ortak pazarda birer kaynak olarak dönüştürmeliyiz ve böylece çevremize ve rekabet gücümüze daha dikkatli bakmalıyız” dedi.
Danimarkalı Avrupa Parlamentosu Üyesi, “Yeni kurallar, AB içinde ve dışında atık suçlarıyla mücadele etmemizi de kolaylaştıracak” dedi.
Eurostat’a göre Avrupa’dan sevk edilen atıkların çoğu, demir ve demir dışı metal hurda, kağıt, plastik, tekstil ve camdan oluşuyordu.
Atık sevkiyatları, varış ülkelerinde ciddi çevresel ve sağlık etkilerine neden olabilir ve AB’nin geri dönüşüm endüstrisini birincil hammaddelere olan bağımlılığı azaltabilecek kaynaklardan mahrum bırakıyor.
Muhafazakarlar ve Reformcular grubunun Polonyalı bir üyesi olan Anna Zalewska, “Atıklarımız ve çöplerimiz bizim sorumluluğumuzdur. Atıklarımızı basitçe sadece ondan kurtulmak için ihraç etmekten utanmalıyız. Kuralların ihlal edilmesi durumunda şeffaflığa, sorumluluğa ve yaptırımlara ihtiyacımız var” dedi.
Parlamento ayrıca, yasa dışı atık sevkiyatlarını önlemek ve tespit etmek için denetimler yürüten AB ülkelerine rehberlik edecek bir AB risk tabanlı hedefleme mekanizmasının oluşturulması için baskı yaptı.
Önerilen düzenlemede, plastik atıkların OECD üyesi olmayan ülkelere ihracatının yasaklanmasıyla plastikler de ele alınırken, OECD ülkelerine yapılan ihracatın dört yıl içinde aşamalı olarak kaldırılması gerekiyor.
Plastik atık yasağı, Avrupa Komisyonu tarafından sunulan ve bunun “uluslararası taahhütlerimize tam olarak uyduğundan” emin olmak için dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğini söyleyen orijinal tekliften daha da güçlü.
Genel oturumda konuşan AB Çevreden Sorumlu Komisyon Üyesi Virginijus Sinkevičius, atık kaçakçılığına son verme sözü verdi ve Komisyonun, AB’nin Yolsuzlukla Mücadele Ofisi OLAF’ın desteğiyle üye devletler tarafından yürütülen soruşturmaları destekleyeceği konusunda güvence verdi.
Avrupa Sayıştayı tarafından 16 Ocak Pazartesi günü yayımlanan bir incelemeye göre, AB’de üretilen tehlikeli atık miktarı, AB’nin üretimini azaltma eylemlerine rağmen 2004 yılından bu yana artmaya devam ediyor.
İnceleme, sınıflandırmadaki iyileştirmeler, izlenebilirliğin sağlanması, geri dönüşümün artırılması ve yasa dışı kaçakçılıkla mücadele dahil olmak üzere tehlikeli atıklarla mücadelede karşılaşılan temel zorluklara ışık tutuyor.
İnceleme, konuyu ele almanın en iyi yolunun, tehlikeli atıkların üretilmesini en başta önlemek olduğunu savunuyor. Ancak Sayıştay’a göre, AB girişimlerine rağmen AB’de üretilen tehlikeli atık miktarı 2004’ten bu yana sürekli olarak arttı.
Tehlikeli atıkların özel tesislerde arıtılması gerekir. Ancak denetçiler, tehlikeli atıkların yalnızca %79’unun arıtıldığını ve %21’lik bir boşluk kaldığını tespit ettiler.
