2020 yılında çekilen toplam suyun %45,4’ü termik santrallar, %35,6’sı belediyeler, %14,2’si imalat sanayi iş yerleri, %2,3’ü köyler, %1,5’i maden işletmeleri ve %1’i OSB’lerce kullanıldı.
Türkiye‘de belediyeler, köyler, imalat sanayisi iş yerleri, termik santrallar, organize sanayi bölgeleri (OSB) ve maden işletmelerince 2020’de 18,2 milyar metreküp su, doğrudan su kaynaklarından çekildi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2020 yılına ilişkin su ve atık su istatistiklerini açıkladı.
Buna göre, ülkede geçen yıl su kaynaklarından 9,8 milyar metreküpü soğutma amaçlı olmak üzere toplam 18,2 milyar metreküp su alındı.
Çekilen suyun 2018’de %56,2’si denizden, %22,9’u yer altı ve %20,9’u yüzey suları olmak üzere toplam %43,8’i tatlı su kaynaklarından temin edilirken, 2020’de ise %56’sı denizden, %22,5’i yer altı ve %21,5’i yüzey suları olmak üzere toplam %44’ü tatlı su kaynaklarından sağlandı. Geçen yıl denizden çekilen suyun %93,9’u soğutma amaçlı temin edildi.
Atık Su Deşarjı da Arttı
Su kaynaklarından 2018’de çekilen toplam suyun %44,9’u termik santrallar, %35,3’ü belediyeler, %15,3’ü imalat sanayisi iş yerleri, %2,2’si köyler, %1,4’ü maden işletmeleri ve %0,9’u OSB’ler tarafından alındı. 2020 yılında ise çekilen toplam suyun %45,4’ü termik santrallar, %35,6’sı belediyeler, %14,2’si imalat sanayi iş yerleri, %2,3’ü köyler, %1,5’i maden işletmeleri ve %1’i OSB’lerce kullanıldı.
Tatlı su kaynaklarından çekilen suyun 2020 yılında %80,9’u belediyeler, %7,8’i imalat sanayisi iş yerleri, %5,2’si köyler, %4,7’si maden işletmeleri ile OSB’ler ve %1,4’ü termik santrallarca kullanıldı.
Alıcı ortamlara 15,3 milyar metreküp atık su deşarj edildi. Doğrudan alıcı ortamlara geçen yıl 9,5 milyar metreküpü soğutma suyu olmak üzere 15,3 milyar metreküp atık su deşarj edildi.
Söz konusu atık suyun %76,6’sı denizlere, %19,3’ü akarsulara, %1,1’i barajlara, %1’i foseptiklere, %0,4’ü göl/göletlere, %0,2’si araziye, % 1,4’ü ise diğer alıcı ortamlara bırakıldı. Denize deşarj edilen atık suyun %80,5’i soğutma suyundan oluştu.
2018 yılında toplam atık suyun %51’i termik santrallar, %30,8’i belediyeler, %14,7’si imalat sanayisi iş yerleri, %1,6’sı OSB’ler ve %1,1’i maden işletmeleri, %0,8’i köyler tarafından doğrudan alıcı ortamlara deşarj edilmişti.
2020’de ise toplam atık suyun %52,2’sinin termik santrallar, %30,9’unun belediyeler, %13,4’ünün imalat sanayisi iş yerleri, %1,6’sının OSB’ler ve %1,1’inin maden işletmeleri, %0,8’inin köyler tarafından doğrudan alıcı ortamlara deşarjı gerçekleştirildi.
Kanalizasyon Arıtmalarının Sadece %6.7’si Gelişmiş
TÜİK, soğutma suyu hariç deşarj edilen atık suyun %79,7’sinin ise arıtıldığını açıkladı. Açıklamaya göre, geçen yıl deşarj edilen atık suyun %62’sini soğutma suları, %38’ini ise soğutma suları dışındaki atık sular oluşturdu. Soğutma suları hariç doğrudan alıcı ortamlara deşarj edilen atık suyun %79,7’si arıtıldı.
Araştırmaya konu olan 1389 belediyenin 1362’sine kanalizasyon şebekesi ile hizmet verildiği belirtilen açıklamaya göre, kanalizasyon şebekesi ile toplanan 5 milyar metreküp atık suyun %49,2’si akarsuya, %38,5’i denize, %3,1’i baraja, %1,3’ü göl-gölete, %0,4’ü araziye ve %7,5’i diğer alıcı ortamlara deşarj edildi.
Kaynaklardan çekilen toplam 6,5 milyar metreküp suyun 3,9 milyar metreküpü içme ve kullanma suyu arıtma tesislerinde arıtıldı. Bu suyun %93,1’ine konvansiyonel, %6,7’sine gelişmiş, %0,2’sine ise fiziksel arıtma uygulandı.
Kanalizasyon şebekesinden deşarj edilen 5 milyar metreküp atık suyun 4,4 milyar metreküpü atık su arıtma tesislerinde arıtıldı. Bunun %50,7’sine gelişmiş, %27,1’ine biyolojik, %21,9’una fiziksel ve %0,3’üne doğal arıtma yapıldı.
Arıtılan atık suyun %46,4’ü akarsuya, %42,8’i denize, %3’ü baraja, %1,2’si göl-gölete, %0,3’ü araziye ve %6,2’si diğer alıcı ortamlara deşarj edildi. Belediyelerce arıtılan atık suyun %1,6’sı sanayi, tarımsal sulama gibi alanlarda yeniden kullanıldı.
Belediyeler tarafından kanalizasyon şebekesi ile deşarj edilen kişi başı günlük ortalama atık su miktarı ise 189 litre olarak hesaplandı. Üç büyük şehirde ise günlük kişi başı ortalama atık su miktarı İstanbul için 248 litre, Ankara için 151 litre ve İzmir için 174 litre olarak kayıtlara geçti.
İçme ve Kullanma Suyu, Kanalizasyon Şebekesi
TÜİK’in açıklamasına göre, nüfusun %98,8’ine ise içme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verildi. Buna göre, 2018’de belediye nüfusunun %98,6’sına, köy nüfusunun ise %99,4’üne olmak üzere toplam nüfusun %98,6’sına içme ve kullanma suyu şebekesiyle hizmet verildi. 2020’de ise belediye nüfusunun %98,7’sine, köy nüfusunun ise %99,3’üne olmak üzere toplam nüfusun %98,8’ine içme ve kullanma suyu şebekesiyle hizmet ulaştı.
Nüfusun %89,3’üne kanalizasyon şebekesi ile hizmet sunuldu. 2018’de belediye nüfusunun %90,7’sine, köy nüfusunun ise %55,5’ine olmak üzere toplam nüfusun %88,5’ine kanalizasyon şebekesiyle hizmet verilirken, geçen yıl belediye nüfusunun %91,1’ine, köy nüfusunun ise %59,1’ine olmak üzere toplam nüfusun %89,3’üne kanalizasyon şebekesiyle hizmet ulaştığı açıklandı.
Tüm belediyelere uygulanan 2020 Belediye Su İstatistikleri Anketi sonuçlarına göre, toplam 1389 belediyenin 1387’sinde içme ve kullanma suyu şebekesiyle hizmet sunuldu. Belediyeler tarafından su kaynaklarından içme ve kullanma suyu şebekelerine 6,5 milyar metreküp su çekildi. Çekilen suyun %40,9’u barajlardan, %29,3’ü kuyulardan, %15,6’sı kaynaklardan, %10,1’i akarsulardan ve %4’ü göl, gölet veya denizlerden sağlandı.
Türkiye’de 2018’de belediye nüfusunun %78,7’sinin, köy nüfusunun ise %10,2’sinin olmak üzere toplam nüfusun %74,5’inin atık suları arıtıldı. 2020’de ise belediye nüfusunun %77,7’sinin, köy nüfusunun ise %13,1’inin olmak üzere toplam nüfusun %74’ünün atık suları arıtılma işlemine tabi tutuldu.
Kişi Başı Çekilen Ortalama Su Miktarı 228 litre
Belediyelerce içme ve kullanma suyu şebekesine çekilen kişi başı günlük ortalama su miktarı ise 228 litre oldu. Üç büyük şehirde ise çekilen kişi başı günlük ortalama su miktarının İstanbul için 190 litre, Ankara için 246 litre ve İzmir için 221 litre olduğu tespit edildi.
