Yeni bir rapora göre, bankalar fosil yakıtlara yönelik finansman sağlamaya devam ederken, iklim politikaları da gün geçtikçe gevşiyor. Araştırmacılar bu durumu Paris Anlaşması’nın hedeflerini giderek daha da ulaşılamaz kıldığı yorumunu yapıyor…
Yeni bir araştırmaya göre, henüz hiçbir büyük banka, yeni petrol ve gaz sahaları ya da kömür kapasitesini finanse etmekten vazgeçme taahhüdünde bulunmadı. Londra Ekonomi ve Siyasal Bilimler Okulu’na bağlı TPI Küresel İklim Geçiş Merkezi tarafından yapılan araştırma, iklim politikalarını yakın zamanda güncelleyen bankaların çoğunun, bu politikaları zayıflatmış durumda olduğunu gösteriyor.
Söz konusu merkez, piyasa değeri ve toplam varlıklar açısından en büyük 36 bankayı analiz etti ve “bankaların hâlâ geçiş sürecinin erken aşamalarında olduğunu, karbonsuzlaştırma hedeflerinin ise sınırlı sektörler ve iş faaliyetlerini kapsadığını” ortaya koydu.
Araştırmacılar, bankaların iklim politikalarını, “net sıfır bankacılık değerlendirme çerçevesi (Net-Zero Banking Assessment Framework – NZBAF)” olarak adlandırılan 10 başlık altında gruplanmış 77 alt göstergeyi kullanarak değerlendirdi.
Hedef Yerine Niyet Ya da Heves Kavramlarına Geçildi
Araştırma, bankaların aldığı puanların %95’inin yıldan yıla değişmediğini, değişiklik yapan bankaların ise politikalarını zayıflattığını ortaya koydu. Bankalar, ortalama olarak 77 alt göstergenin yalnızca %18’inde puan alabiliyor ve en iyi performans gösteren banka bile alt göstergelerin yaklaşık üçte birinde puan alabiliyor.
Raporda, bankaların “net sıfır taahhütleri, yüksek emisyonlu sektörlere yönelik finansman koşulları ve fosil yakıt politikaları” gibi alanlardaki şeffaflıklarını zayıflattığı belirtildi. Bazı bankalar, net sıfır taahhütlerini tamamen geri çekti ya da zayıflattı. Hatta bu bankalar, “taahhüt” ya da “hedef” gibi kesin ifadelerin yerine “niyet” ya da “heves” gibi daha belirsiz kelimeler kullanmaya başladı.
TPI’nın bankacılık proje lideri Algirdas Brochard araştırma hakkında şunları söyledi:
“Bankaların ekonomi içindeki merkezi rolü ve iklime olan geniş çaplı etkileri göz önüne alındığında, iklim geçişi konusundaki yavaş ilerlemeleri ve Net Sıfır Bankacılık İttifakı’nın yakın zamanda dağılması, Paris Anlaşması hedeflerinin giderek ulaşılamaz hale geldiğini gösteriyor.”
Fosil Yakıt Sanayisine 10 Yılda 7 Trilyon Dolarlık Finansman Sağlandı
Bankalar yalnızca fosil yakıt projelerine finansman sağlamayı sürdürmekle kalmıyor, aynı zamanda iklim çözümleri ve yeşil geçiş projelerine yeterli finansman da sağlamıyor. TPI’nın değerlendirdiği 36 bankadan yalnızca 17’sinin iklim çözümlerine yönelik finansman hedefleri bulunurken, bu finansmana uygun faaliyetler bankadan bankaya değişiklikler gösteriyor.
Yakın zamanda yapılan başka bir çalışma ise dünya çapındaki büyük bankaların Paris Anlaşması’nın imzalanmasından bu yana fosil yakıt sanayisine yaklaşık 7 trilyon dolar finansman sağladığını ortaya koydu.
Bu yıl, önde gelen bankaların ABD Başkanı Donald Trump’ın seçilmesinden sonra üyelikten ayrılmasıyla Net Sıfır Bankacılık İttifakı tamamen dağıldı. Bu ittifak, üyelerini 2050 yılına kadar net sıfır emisyona geçişi desteklemeye ve yatırımlarının karbon ayak izini azaltmaya teşvik ediyordu.
