BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, küresel sıcaklık artışını sanayi öncesi seviyelere göre 1,5 derecede sınırlama çabalarının başarısız olduğunu söyledi.
Paris Anlaşması’nı imzalayan ülkelerin, Ulusal Katkı Beyanı (NDC) olarak da bilinen 2035 yılına ilişkin hedeflerini Eylül ayının sonuna kadar Birleşmiş Milletler’e sunmaları gerekiyor. Bu hafta New York’ta düzenlenecek İklim Haftası’nda birçok ülkenin yeni NDC’si sunması bekleniyor.
Ancak jeopolitik gerginlikler ve ticaret rekabetlerine ilişkin belirsizlikler süreci yavaşlattı. Örneğin AB bakanları bloğun yeni iklim hedeflerine ilişkin anlaşmayı ertelemek durumunda kaldı. Sadece, AB’nin onaylamayı umduğu iklim hedefini özetleyen bir “niyet beyanı”nı BM’ye sunma konusunda anlaşabildi.
AFP’ye konuşan Antonio Guterres, “Bu hedefin (1.5 derece) çökme noktasına geldiğini düşünüyoruz” dedi. BM Genel Sekreteri, “Ülkelerin, ekonomilerinin ve sera gazı emisyonlarının tamamını kapsayan, 1,5 dereceyle tam uyumlu iklim eylem planlarına ihtiyacımız var” derken şöyle devam etti: “1,5 derece hedefini canlı tutmak istiyorsak, önümüzdeki birkaç yıl içinde emisyonlarda ciddi bir azalmaya gitmemiz şart.”
Brezilya’daki COP30 iklim müzakerelerine iki aydan az bir süre kala, düzinelerce ülke planlarını açıklamakta yavaş davrandı. İklim diplomasisinin geleceği açısından kritik öneme sahip olduğu düşünülen Çin ve AB’de bu ülkeler arasında yer aldı.
İnsan faaliyetleri kaynaklı küresel ısınmanın etkisiyle mücadele çabaları, son yıllarda koronavirüs salgını ve birçok savaş gibi sayısız krizin gerisinde kalırken, Guterres konuya yeniden odaklanmayı hedefliyor.
BM, Guterres ve Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva’nın Çarşamba günü New York’ta eş başkanlığını yapacağı iklim zirvesinin, COP30 öncesi çabalara can vermek için bir fırsat olmasını umuyor.
Guterres, ülkelerin sunacakları ulusal iklim eylem planlarının, küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelere göre 1,5 derecede sınırlama hedefini desteklemeyebileceğinden endişe duyduğunu söyledi: “Panik yapılmamalı. Kararlı olunması ve ülkelere her türlü baskının yapılması gerekiyor.”
2015 Paris Anlaşması’nın en iddialı hedefi, küresel ısınmayı sanayi öncesi döneme göre 1,5 dereceyle sınırlamak. Dünya çapında bilim insanlarının çalışmalarını bir araya getiren Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), 2030-2035 yılları arasında iklimin ortalama 1,5 derece ısınma olasılığının yarı yarıya olduğunu öngörüyor.
Bilim insanları, küresel ısınmanın kontrol altına alınmasının önemini vurgularken, en ufak bir artışın dahi sıcak hava dalgaları veya deniz canlılarının yok olması gibi riskleri artırdığını belirtiyor. IPCC’ye göre, ısınmanın 2 derece yerine 1,5 derece ile sınırlandırılması, en feci sonuçların önemli ölçüde sınırlanmasını sağlayacak.
